İrəlidən zərfi Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında əhəmiyyətli yer tutur və məkan, zaman və ya məntiqi ardıcıllıq baxımından hadisələrin, obyektlərin və ya proseslərin qabaqda gəldiyini bildirir. Həm konkret, həm də məcazi mənalarda işlənə bilir.
Birinci mənası, ən geniş yayılmışı, məkan baxımından qabaqda yerləşməni ifadə edir. "İrəlidən bir atlı çıxdı" cümləsində olduğu kimi, irəlidən sözü atlının müşahidəçiyə və ya başqa bir hadisəyə nisbətən qabaqda, öndə, qarşı tərəfdən gəldiyini göstərir. Bu mənada sinonim kimi "qabaqdan", "öndən", "qarşıdan" sözlərini işlətmək olar.
İkinci mənası isə zaman və ya ardıcıllıq baxımından qabaqda gəlməyi ifadə edir. "İrəlidən bildirilmişdi" və ya "İrəlidən hazırlıq görülsəydi, daha yaxşı olardı" kimi cümlələrdə olduğu kimi, hadisənin əvvəlcədən, qabaqcadan, planlaşdırıldığı və ya baş vermiş olduğu vurğulanır. Bu mənada "qabaqcadan", "irəlicədən" sözləri ilə sinonimdir. "İrəlidən" sözü, sadəcə xronoloji ardıcıllığı deyil, həm də müəyyən bir hadisə üçün zəmin yaradan əvvəlki hadisələri ifadə edə bilir. Bu baxımdan proqnoz, təxmin və ya ehtimal ifadə edən kontekstlərdə də işlənə bilər.
Beləliklə, "irəlidən" zərfi özünün sadəliyinə baxmayaraq, məkan və zaman anlayışlarını birləşdirən, çoxşaxəli məna kəsb edən və dilin ifadə imkanlarını zənginləşdirən bir leksik vahiddir. Həm konkret hadisələri, həm də daha mürəkkəb məntiqi əlaqələri təsvir etmək üçün uğurla istifadə oluna bilir.