izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İstitörətmə, əsasən fizika və mühəndislik sahələrində istifadə olunan bir termin olaraq, cisimlərin istilik ötürmə qabiliyyətlərini ifadə edir. Daha dəqiq desək, istilik enerjisinin bir cisimden digərinə ötürülmə sürəti və effektivliyini ölçən bir göstəricidir. Bu ötürmə prosesi üç əsas mexanizm vasitəsilə baş verir: istilikkeçirmə, konveksiya və şüalanma.

İstilikkeçirmə, bərk cisimlər daxilində baş verən istilik ötürülməsidir. Atom və molekulların titrəmələri vasitəsilə yüksək temperaturlu bölgədən aşağı temperaturlu bölgəyə istilik enerjisi ötürülür. Metallar kimi yüksək istilikkeçirmə qabiliyyətinə malik materiallar tez isinir və tez soyuyur, çünki onlarda istilik enerjisinin ötürülməsi sürəti yüksəkdir. Taxta və plastik kimi materialların isə istilikkeçirmə qabiliyyəti aşağıdır.

Konveksiya, maye və qazlar kimi axan maddələr daxilində baş verən istilik ötürülməsidir. Isınmış maye və ya qaz yuxarı doğru qalxır, soyuq maye və ya qaz isə aşağı doğru enir. Bu hərəkət istilik enerjisinin ötürülməsini təmin edir. Məsələn, qazan içində suyun qaynaması konveksiya prosesinin gözəl bir nümunəsidir.

Şüalanma isə istilik enerjisinin elektromaqnit dalğaları vasitəsilə ötürülməsidir. Bu prosesdə maddənin mövcudluğu vacib deyildir. Günəşdən Yerə istilik enerjisinin ötürülməsi şüalanma yolu ilə baş verir. Qara cisimlər istilik şüalanmasını yaxşı udur və yayır.

İstitörətmə qabiliyyəti bir çox mühəndislik tətbiqlərində, məsələn, bina izolyasiyası, istilik dəyişdiricilərinin dizaynı, elektronik avadanlıqların soyudulması və s. böyük əhəmiyyət kəsb edir. Müxtəlif materialların istilik ötürmə qabiliyyətlərinin dəqiq bilinməsi effektiv və enerjiyə qənaət edən sistemlərin yaradılmasını təmin edir.

Qısacası, "İstitörətmə" termini yalnız bir sözlə ifadə edilə bilməyən, istilik ötürülməsinin mürəkkəb prosesini əhatə edən bir anlayışdır. Bu prosesin həm nəzəri, həm də praktiki aspektlərinin dərk edilməsi bir çox sahədə vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz