İşıqölçən (fotometr): Fizika və fotoqrafiyada işıq şiddətini, parlaqlığını və ya işıqlandırma səviyyəsini ölçmək üçün istifadə olunan bir cihazdır. Sadəcə olaraq, işıq mənbəyinin nə qədər güclü olduğunu və ya bir səthə nə qədər işıq düşdüyünü müəyyən edir.
İşıqölçənlərin müxtəlif növləri mövcuddur və ölçmə prinsiplərinə görə fərqlənirlər. Məsələn, bəzi işıqölçənlər insan gözünün işığa həssaslığını təqlid edərək işığın görünən hissəsini ölçür, digərləri isə infraqırmızı və ya ultrabənövşəyi kimi görünməyən spektrləri də ölçə bilir. Bu, işıqölçənin istifadə sahəsini genişləndirir və müxtəlif elmi, sənaye və hətta sənət sahələrində tətbiqini mümkün edir.
Fotoqrafiyada işıqölçənlər düzgün eksponenti təmin etmək üçün çox vacibdir. Fotoqraflar düzgün işıqlandırma ilə fotoşəkillərin keyfiyyətini yüksəldir, fotoda həddindən artıq parlaq və ya qaranlıq sahələrin qarşısını alırlar. Elmi tədqiqatlarda isə işıqölçənlər günəş enerjisi, ulduzların parlaqlığı, lazer texnologiyaları və digər işıqla əlaqəli tədqiqatlarda dəqiq ölçmələr aparmaq üçün istifadə olunur.
Tarixən, işıqölçənlərin inkişafı işıq ölçmə texnologiyalarının inkişafı ilə sıx bağlıdır. Əvvəlki modellər daha sadə və az dəqiq olsa da, müasir işıqölçənlər yüksək dəqiqlikli və geniş funksionallıq təklif edir. Bu cihazlar həm portativ, həm də laboratoriya şəraitində istifadə üçün hazırlanır və ölçmə nəticələrini rəqəmsal formada göstərir.
Qısacası, işıqölçən, işığın gücünü və ya parlaqlığını dəqiq ölçmək üçün istifadə edilən bir cihaz olaraq, fotoqrafiya, elm və texnologiyanın müxtəlif sahələrində əhəmiyyətli rol oynayır və bu sahələrdəki inkişafı birbaşa təsir edir.