İşvəbaz sifəti, əsasən, ərəb mənşəli "işvə" və farsca "-baz" şəkilçisinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Lüğətlərdə sadəcə "işvə edən, işvəkar, nazlı" kimi tərcümə olunsa da, bu sözün mənası daha çox çalar və nüans ehtiva edir.
İşvəbazlıq, sadəcə nazlılıqdan daha çoxdur. O, özünə xas bir cazibə, oynaqlıq, incəlik və qəsdən diqqət çəkmək istəyini ifadə edir. İşvəbaz insan, hərəkətləri, sözləri və hətta susqunluğu ilə belə, ətrafındakıların diqqətini özünə yönəltmək üçün incə oyunlar oynayır. Bu, həm də müəyyən bir məharət tələb edən bir bacarıqdır. Çünki işvəbazlıq, təbii görünməli, süni və ya yapışqan olmamalıdır.
İşvəbazlıq, müsbət və ya mənfi kontekstdə istifadə oluna bilər. Mənfi mənada, işvəbazlıq, yalançı, riyakar və ya öz məqsədlərinə çatmaq üçün hər vasitədən istifadə edən bir insanı təsvir edə bilər. Müsbət mənada isə, o, cəlbedici, oynaq və cazibədar bir xarakterin ifadəsidir. Bu halda, işvəbazlıq, insanın özünə olan inamı və çevrəsindəki insanlarla əlaqə qurma bacarığını göstərir.
Tarixən, ədəbiyyatda və incəsənətdə işvəbazlıq, həm cazibədarlıq, həm də aldatma ilə əlaqələndirilmişdir. Şairlər və yazıçıların əsərlərində işvəbaz qadın obrazı, həm gözəllik, həm də təhlükə simvolu kimi təsvir olunmuşdur. Beləliklə, "işvəbaz" sözünün mənası, yalnız lüğətlərdə verilən qısa tərifdən daha zəngin və çoxşaxəlidir.