İzinsiz (zərf): İcazəsiz, icazə olmadan, icazə verilmədən. Bu söz, hər hansı bir fəaliyyətin, hərəkətin və ya hadisənin rəsmi və ya qeyri-rəsmi bir icazənin, razılığın olmaması ilə xarakterizə olunduğunu ifadə edir. Yəni, müəyyən bir hərəkətin qadağan olunmadığı, lakin icazə də alınmadığı hallarda istifadə olunur. Bu, həm qanuni, həm də sosial kontekstlər üçün aktualdır. Məlumatı paylaşmağa icazə verilməyən sənədlərə baxmaq "izinsiz" bir əməl olardı, eləcə də evə icazəsiz daxil olmaq da.
Sözün mənasını daha da dəqiqləşdirək: "İzinsiz" yalnız bir hərəkətin icazəsizliyini deyil, həm də bu hərəkətin qeyri-qanuni, yolverilməz və ya etik baxımdan qəbuledilməz olduğunu ifadə edə bilər. Misal üçün, "izinsiz giriş" deyəndə, sadəcə icazə alınmadığını deyil, qanun pozuntusunu ifadə edirik. Bu baxımdan "izinsiz" sözü bir çox hallarda "qanunsuz" və ya "qeyri-etik" sözləri ilə sinonim kimi işlənə bilər, lakin həmişə belə deyil.
Misal olaraq verilən cümlədə ("Bəzi vaxt atasından və qardaşından izinsiz yadların toylarına anası öz qızını göndərərdi") söz "izinsiz" sözü qızın getməsinin ailə üzvləri tərəfindən rəsmi olaraq qadağan olunmadığını, ancaq onların razılığı olmadan baş verdiyini bildirir. Bu, bir sosial kontekstdə, ailə daxili qaydaların pozulması kimi təsvir oluna bilər.
Qısacası, "izinsiz" sözü həm hüquqi, həm də sosial kontekstlərə malik çoxşaxəli bir məna daşıyır və istifadə olunan kontekstdən asılı olaraq onun mənasını daha aydın dərk etmək mümkündür. Mənasını dəqiq çatdırmaq üçün, kontekstin nəzərə alınması zəruridir.