izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Kalorimetriya (lat. calor – istilik və yun. metreo – ölçürəm sözlərindən əmələ gəlmişdir) fizikanın istilik enerjisinin miqdarını və maddələrin istilik mübadiləsini öyrənən bir sahəsidir. Sadəcə istilik tutumunun ölçülməsi ilə məhdudlaşmayan kalorimetriya, daha geniş olaraq, müxtəlif fiziki və kimyəvi proseslərdə buraxılan və ya udulan istilik miqdarının dəqiq ölçülməsi və təhlili ilə məşğul olur.

Kalorimetriyanın əsas aləti kalorimetrdir. Kalorimetrlər, istilik mübadiləsini minimuma endirmək üçün xüsusi dizayn edilmiş qablardır. Bunlar, proses zamanı ətraf mühitlə istilik mübadiləsini minimuma endirmək üçün yaxşı izolyasiya olunmuşdur. Müxtəlif növ kalorimetrlər mövcuddur, hər biri müəyyən bir tətbiq üçün optimallaşdırılmışdır. Məsələn, sabit həcmli kalorimetr (bomba kalorimetri) kimyəvi reaksiyaların istilik effektlərini, sabit təzyiqli kalorimetr isə həllolma və qarışdırma kimi prosesləri ölçmək üçün istifadə olunur.

Kalorimetriyanın tətbiq sahələri çox genişdir. Kimyada reaksiya entalpiyalarının, fiziki kimyada faza keçidlərinin, biologiyada biokimyəvi reaksiyaların istilik effektlərinin, materialşünaslığında maddələrin istilik xassələrinin tədqiqində istifadə olunur. Həmçinin, qida sənayesində qida məhsullarının enerji dəyərinin təyini, tibbdə bədən istiliyinin ölçülməsi kimi praktik tətbiqləri də mövcuddur.

Kalorimetrik ölçmələr, termodinamikanın əsas prinsipləri əsasında aparılır və bu ölçmələr enerji qorunması qanununa əsaslanır. Alınan nəticələr, kimyəvi reaksiyaların sürətinin, həmin reaksiyaların mexanizminin, maddələrin fiziki və kimyəvi xassələrinin daha yaxşı anlaşılmasına kömək edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz