Kamal (ərəbcədən) - bir sözlə, insanın həm fiziki, həm də mənəvi olaraq zirvəyə çatması deməkdir. Bu, sadəcə yetkinlik mərhələsinin ötürülməsindən daha çox, mükəmməllik, tam inkişaf, potensialın tam gerçəkləşməsi deməkdir.
Lüğətlərdə qeyd edildiyi kimi, kamal iki əsas mənada işlənir:
1. Kamillik, Yetkinlik: Bu, bioloji yetkinliyin ötürülməsini deyil, bəşəri potensialın tam inkişafını əhatə edir. Fiziki cəhətdən güclü, sağlam və tam formalaşmış olmaqla yanaşı, psixoloji və emosional olaraq da stabil, özünü idarə edə bilən və müsbət keyfiyyətlərə malik olmağı ifadə edir. Bu mənada kamal, özünütərbiyənin, özünə inamın və həyata uyğunlaşmanın nəticəsidir.
2. Elm, Ürfan, Fəzilət: Bu məna, kamalın daha dərin və mənəvi tərəfini vurğulayır. Sadəcə fiziki və psixoloji inkişaf deyil, əxlaqi, mənəvi və intellektual kamillik nəzərdə tutulur. Elm və biliyə yiyələnmək, həqiqəti axtarmaq, ürfan yolunda irəliləmək və fəzilətli bir həyat sürmək kamalın bu mənasının əsasını təşkil edir. Bu, həm də ilahi həqiqətə yaxınlaşmaq, özünü tanımaq və mənəvi mükəmməllik səviyyəsinə çatmaq deməkdir.
Hacı Nuru şeirindən götürülmüş misal da bu iki mənanı özündə əks etdirir: "Atan oxumuşdu, kamalı var idi." Burada həm atanın elmə və biliyə sahib olması (mənəvi kamal), həm də həyat təcrübəsi və yetkinliyi (fiziki və psixoloji kamal) nəzərdə tutulur.
Beləliklə, kamal sadə bir söz deyil, insan həyatının mənəvi və fiziki inkişafının zirvə nöqtəsini, mükəmməllik və tam gerçəkləşməni ifadə edən dərin bir anlayışdır.