izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Kasıb-kusub sözü Azərbaycan dilində əsasən "toplaşmaq, yığışmaq, bir yerə toplanmaq" mənasında işlənir. Bu, sadəcə olaraq "kasıblar" və "kusub" sözlərinin birləşməsindən yaranmış bir ifadə deyil. "Kusub" sözü burada "bir yerə yığışmaq", "toplaşmaq" mənasında istifadə olunur və ümumi mənanı "kasıblar bir yerə toplaşdılar" kimi ifadə edir. Beləliklə, "kasıb-kusub" söz birləşməsi sadəcə yoxsul insanların bir yerə toplaşmasını deyil, həm də bu toplaşmanın xarakterini, adətən qaranlıq, səssiz və sürətli bir şəkildə baş verdiyini ifadə edir.

Söz birləşməsindəki "kasıb" sözü, məlum olduğu kimi, yoxsul, pulsuz, ehtiyac içində olan insan deməkdir. Lakin "kasıb-kusub"da "kasıb" sözü sadəcə yoxsulluğun təsvirinə deyil, həm də həmin yoxsul insanların bir növ "kütləvi" və ya "qrupu" xarakterini vurğulamaq üçün işlənilir. Bu, onların hər birinin fərdi olaraq deyil, bir kütlə, bir toplum halında hərəkət etdiyini göstərir.

"Aşıq Qərib" dastanında verilən nümunədə ("Tiflisin bütün lampaları yandı, kasıb-kusub evinə çəkildi.") bu məna daha aydın görünür. Lampaların yanması gecə vaxtını, kasıb-kusubun evinə çəkilməsi isə qaranlıq və soyuq havada yoxsulların sürətlə və bir yerdə evlərinə qayıdıb sığınmalarını təsvir edir. Yəni, söz birləşməsi həm kimlərin, həm də necə hərəkət etdiyini ifadə edir.

Qısacası, "kasıb-kusub" söz birləşməsi, Azərbaycan dilinin canlı və ifadəliliyini göstərən bir nümunədir. Bu, sadə sözlərin birləşməsindən yaranmasına baxmayaraq, çox zəngin və təsviri bir məna kəsb edir. Yoxsulların bir yerə yığışaraq sürətlə evlərinə qayıdışını, qaranlıq və soyuq bir mühitdə bu hadisənin gizli və sakit bir şəkildə baş verməsini təsvir edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz