izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Kəc sözü Azərbaycan dilində çoxmənalı olub, əsasən iki əsas mənada işlənir: birincisi, əyri, əyri-üyrü, düz xəttdən kənara çıxmış, əyrilik mənasında; ikincisi isə, məkrli, hiyləgər, dolandırıcı mənasında.

Birinci mənada kəc sözü əşyaların, bitkilərin, yolların və s. əyriliyinə, düz xəttdən sapmasına işarə edir. Məsələn, "kəc ağac", "kəc yol", "kəc burn" ifadələrində olduğu kimi. Bu mənada söz daha çox fiziki əyriliyi ifadə edir və həmin əyriliyin səbəbinə toxunmur. Sözün bu mənası "əyri", "əyri-üyrü", "bükülü" kimi sinonimlərlə əvəz oluna bilər. Ancaq "kəc" sözü bu sinonimlərdən daha qabarıq, daha aydın bir əyriliyi, bir qədər də qeyri-təbii əyriliyi ifadə edir.

İkinci mənada isə kəc sözü insan xasiyyətinin mənfi cəhətlərini, xüsusilə də məkrliliyini, hiyləgərliyini, dolandırıcı və aldadıcı xüsusiyyətlərini ifadə edir. Məsələn, "kəc adam", "kəc niyyət" ifadələrində olduğu kimi. Bu mənada "kəc" sözü "məkrli", "hiyləgər", "fırıldaqçı", "müdaxiləçi" kimi sözlərlə sinonimdir. Lakin, "kəc" sözü bu sinonimlərdən daha çox gizli, aşkar olmayan, incə bir hiyləni, gizli məkrli bir planı ifadə edir.

Qeyd edək ki, "kəc" sözü həm mücərrəd, həm də konkret mənalarda işlənə bilər. Fiziki əyriliyə işarə edən mənada konkret, insan xasiyyətinə işarə edən mənada isə mücərrəd məna daşıyır. Sözün hər iki mənası da Azərbaycan ədəbiyyatında geniş istifadə olunur və müxtəlif kontekstlərdə fərqli nüanslar əldə edə bilir. "Gəc" sözü ilə səsləşməsinə baxmayaraq, mənaları tamamilə fərqlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz