Kələm (Brassica oleracea) – çiçəkli bitkilər fəsiləsinə aid, geniş yayılmış və insan tərəfindən əsr boyu becərilən bir tərəvəz bitkisidir. Yarpaqları, gövdəsi və çiçək tumurcuqları qida kimi istifadə olunur. "Kələm" adı ümumi olaraq bu bitkinin müxtəlif növlərini əhatə edir. Hər növün özünəməxsus xüsusiyyətləri, görünüşü və dadı vardır.
Kələmin ən məşhur növləri arasında ağ kələm (baş kələm), qırmızı kələm, brokoli, çiçək kələmi, Brüssel kələmi və kolrabi yer alır. Hər biri fərqli qida dəyərinə və istifadə üsuluna malikdir. Məsələn, ağ kələmin yarpaqları əsasən turşuya, şorbaya və ya qızartmaya əlavə olunur, halbuki brokoli və çiçək kələmi daha çox qaynadılaraq və ya buxarda bişirilərək təqdim olunur.
Kələmin zəngin qida tərkibi sayəsində sağlamlıq üçün bir çox faydası vardır. A, C və K vitaminləri ilə yanaşı, lif, fol turşusu və müxtəlif minerallar ehtiva edir. Bu səbəbdən də kələm həzm sisteminin sağlamlığına müsbət təsir göstərir, immunitet sistemini gücləndirir və xərçəngə qarşı müdafiə mexanizmini artırır. Ancaq qeyd etmək lazımdır ki, bəzi insanlarda kələm həzm problemlərinə səbəb ola bilər.
Azərbaycan mətbəxində kələm müxtəlif yeməklərdə istifadə olunur. Dolma, plov, şorba, turşu və bir çox digər yeməklərdə əsas və ya əlavə tərkib hissəsi kimi rast gəlinir. Kələmin sadəliyi və çox yönlülüyü onu milli mətbəximizin ayrılmaz hissəsinə çevirib. “Kələm dərmək” ifadəsi isə kələmin başından yarpaqlarını ayırmaq, təmizləmək və hazırlamaq mənasını verir.
Tarix boyu kələm müxtəlif mədəniyyətlərdə əhəmiyyətli rol oynamışdır. Qədim dövrlərdən bəri becərilən bu bitki, qida təhlükəsizliyi üçün vacib mənbə olmuş və insanların sağlamlığına müsbət təsir göstərmişdir. Bu gün də kələm dünya mətbəxlərində geniş yayılmış və sevilən bir tərəvəz olaraq qalır.