İspanaq (Spinacia oleracea), Amaranthaceae (qızılgülçiçəklər) fəsiləsinə aid, qısa, yumşaq, yeməli yarpaqları ilə tanınan, bir illik bir tərəvəz bitkisidir. Dünyada geniş yayılmış və qədim zamanlardan bəri insan qidasında istifadə edilən bu bitkinin əsasən iki əsas növü mövcuddur: becərilən (ev) ispanağı və vəhşi (çöl) ispanağı. Becərilən ispanağın müxtəlif sortları mövcuddur, hər biri yarpaq forması, rəngi və ölçüsü ilə fərqlənir.
Vəhşi ispanaq, adından da göründüyü kimi, təbiətdə, əsasən otlu ərazilərdə öz-özünə bitir. Becərilən ispanaqla müqayisədə, vəhşi ispanağın yarpaqları daha kiçik və daha az ətli olur. Lakin, hər iki növ də zəngin qida dəyərinə malikdir və A vitamini, K vitamini, fol turşusu, dəmir və maqnezium kimi bir çox vacib qida maddələri ilə zəngindir.
İspanağın yüksək qida dəyəri səbəbindən, həm xam, həm də bişirilmiş şəkildə müxtəlif yeməklərdə geniş istifadə olunur. Salataların, şorbalarin, ət və balıq yeməklərinin tərkib hissəsi kimi, eləcə də müstəqil bir tərəvəz kimi süfrələrimizi bəzəyir. İspanaqdan hazırlanan püre, ətli yeməklərə əlavə olaraq, uşaqlar üçün ideal qidalandırıcı məhsuldur. Tarix boyu, bir çox mədəniyyətlərdə, ispanaq sağlamlıq üçün faydalı bitki kimi qiymətləndirilmiş və müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində istifadə edilmişdir.
Qısaca, ispanaq sadəcə "qısa yeməli yarpaqları olan birillik tərəvəz bitkisi" deyil, tarixi, mədəni və qida dəyəri baxımından zəngin bir bitkidir. Onun tərkibində olan qida maddələri sağlamlığımız üçün olduqca əhəmiyyətlidir və müxtəlif formada istifadəsi mətbəximizə ləzzət və rəng qatır.