izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Kərçə sözü Azərbaycan dilində iki əsas mənada işlənir. Birinci mənası, "kərə" sözünün ikinci mənası ilə bağlıdır. "Kərə" sözü əsasən yağ, xüsusilə süd yağından əldə edilən kərə yağı mənasında işlənsə də, "kərçə" isə bu kərə yağının xüsusi bir formada, yəni qatılaşmış, bəzən isə daha quru və sərt halda olan formasını ifadə edir. Belə ki, uzun müddət saxlanılmış, qatılaşmış və ya qurumuş kərə yağını "kərçə" kimi adlandırmaq olar. Bu mənada, kərçə adi kərə yağından fərqli olaraq daha quru, daha möhkəm və daha az yağlı ola bilər. Qədim reseptlərdə və ya kənd təsərrüfatı ilə bağlı mətnlərdə bu mənaya tez-tez rast gəlinir.

İkinci mənası isə birbaşa "kərçə qoyun" ifadəsində özünü göstərir. Bu mənada kərçə, xüsusi bir qoyun növü, yaxud da bu növ qoyunların xüsusiyyətləri ilə bağlıdır. Dəqiq tərif vermək çətin olsa da, ən çox yayılmış fikrə görə, kərçə qoyunları kiçik ölçülü, qısa quyruqlu və yüksək yağlı süd verən qoyunlar kimi təsvir edilir. Bu cür qoyunlar, adətən, daha çox ət və süd məhsulları üçün deyil, südün yağ tərkibindən faydalanmaq üçün yetişdirilirdi. Beləliklə, birinci mənada (qatılaşmış kərə yağı) və ikinci mənada (qoyun növü) istifadə olunan "kərçə" sözünün arasında dolayısı bir əlaqə görmək olar: hər iki halda da "yağlılıq", "qatılaşma" anlayışları müəyyən dərəcədə öz əksini tapır.

Ümumi olaraq, "kərçə" sözünün mənasının müəyyən edilməsi mətn kontekstindən asılıdır. "Kərçə" sözünün qədim Azərbaycan dilində istifadəsinin də daha geniş araşdırılmasını tələb edən bir mövzu olduğu açıqdır. Müasir dillərdə bu sözün geniş yayılmaması, onun daha çox dialektlərdə və ya spesifik kontekstlərdə istifadə edilməsinə işarə edir. Bu, sözün tarixi inkişafını və köklərini izləmək üçün əlavə araşdırmalar aparmağı zəruri edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz