Kətxuda sözü, Azərbaycanın keçmiş kənd həyatının ayrılmaz bir parçası olan, ictimai-inzibati vəzifəni öz üzərinə götürmüş şəxsi ifadə edir. Sadəcə olaraq "kəndin idarəçisi" demək kifayət etmir; kətxuda vəzifəsi, müasir anlamda bir bələdiyyə başçısının vəzifələrindən xeyli fərqli idi. Onun səlahiyyətləri daha geniş, vəzifələri isə daha çox icma əsaslı idi.
Kətxuda seçilməsi, adətən, kənd əhalisinin qərarı ilə, bir növ demokratik bir proses nəticəsində baş verirdi. Bu seçimdə, adətən, kəndin hörmətli, qocaman, ağıllı və ədalətli üzvləri üstünlük təşkil edirdi. Kətxudanın əsas vəzifəsi kəndin daxili işlərinin, əmlakının, torpaqlarının, suvarma sistemlərinin idarə edilməsi, mübahisələrin həlli və əhalinin mənafelərinin qorunması idi. O, kəndin rəhbəri olmaqla yanaşı, eyni zamanda, həm də ədalət mühakiməsi funksiyasını yerinə yetirirdi, kiçik mübahisələri həll edir, anlaşmazlıqlarda vasitəçilik edirdi.
Kətxudanın nüfuzu, yalnız rəsmi vəzifəsindən irəli gəlmirdi. Onun kənd içərisindəki mövqeyi, ədalətli, ağıllı və bacarıqlı olması ilə birbaşa bağlı idi. Kənd əhalisinin ona olan etimadı, kətxuda institutunun əsas dayağını təşkil edirdi. Kətxuda, yalnız inzibati deyil, həm də mənəvi lider idi; kəndin rifahı üçün çalışır, bayramların və digər ictimai tədbirlərin təşkilatçısı olurdu.
Kətxudanın vəzifəsi, dövlət qurumlarının güclənməsi və mərkəzləşdirilmiş idarəetmə sisteminin inkişafı ilə tədricən itirməyə başladı. Lakin, kətxuda institutu, Azərbaycan kənd həyatının uzun bir dövrünü əks etdirən, icma əsaslı idarəetmə sisteminin maraqlı bir nümunəsi olaraq tarixdə öz izini qoymuşdur. Bu vəzifə, qədim ənənələri, sosial strukturları və güclü ictimai bağları əks etdirən tarixi bir mirasdır.