Kilkələnmək fe'li, əsasən saçlara və ya ipək kimi nazik, toxunmuş materiallara aid olaraq, onların düyün-düyün, pırt-pırt, qarışıq vəziyyətə düşməsini, bir-birinə dolaşmasını ifadə edir. Sadəcə "düyün düşmək" və ya "pırtlaşmaq"dan daha çox, kilkələnmək daha canlı və təsviri bir ifadədir, qarışıqlığın, düzensizliyin daha ifrat dərəcədə olduğunu vurğulayır. Sözün təsvir etdiyi görüntü, həm də bir qədər dəhşətli və ya acınacaqlı bir vəziyyəti əks etdirə bilər; məsələn, şiddətli külək səbəbiylə dağılmış saçlar, və ya uzun müddət baxımsız qalmış, toxunmuş bir parça kimi.
Misal cümlədəki ("[Arvadın] saçları pırtlaşıb kilkələnmiş, üstü-başı parça-parça olmuşdu") təsvirin təsir gücü, "kilkələnmək" fe'linin əlavə etdiyi bu əlavə təfərrüatlıq və təsvirlilikdən qaynaqlanır. Sadəcə "saçları qarışıb" demək, hadisənin gərginliyini və fəlakətin miqyasını bu qədər dəqiq və təsirli şəkildə çatdıra bilməzdi. Beləliklə, "kilkələnmək" sözü, sadəcə leksik mənasından kənara çıxaraq, mətnə emosional bir rəng qatır.
Etimoloji cəhətdən "kilkələnmək" sözünün kökü hələ də tam aydın deyil olsa da, türk dillərindəki oxşar sözlərlə əlaqələndirilərək şəkil verən və qarışdırıcı bir hərəkəti ifadə etmə ehtimalı yüksəkdir. Bəlkə də bu səbəbdən söz, sadəcə fiziki bir vəziyyəti deyil, eyni zamanda bir qarışıqlıq, dəhşət və ya dağıntı hissi də ifadə edir.