Kirlənmək felinin əsas mənası çirklənmək, kirli hala düşməkdir. Bu, sadəcə görünən çirklənmədən daha geniş bir mənaya malikdir. Kirlənmə, bir səthin, əşyanın və ya hətta bir mühitin təmizliyinin pozulması, istər görünən, istərsə də görünməyən zərərli maddələrlə qarışması deməkdir.
Misal olaraq, verilən “Tərdən yaxası kirləndi” cümləsində kirlənmənin görünən, fiziki bir tərəfi əks olunur. Tərin yaxanı ləkələməsi, onun görünüşünü dəyişməsi nəzərdə tutulur. Lakin, kirlənmə daha geniş kontekstdə də istifadə oluna bilər. Məsələn, “hava kirləndi”, “su kirləndi”, “ətraf mühit kirləndi” ifadələrində kirlənmə görünməyən, zərərli maddələrin (toksinlər, tullantılar) mühitə qarışması, təbiətin balansını pozması mənasını daşıyır.
Ümumiyyətlə, “kirlənmək” feli fiziki və ya kimyəvi maddələrin bir səthə, cisimə və ya mühitə qarışması nəticəsində baş verən mənfi dəyişiklikləri bildirir. Bu dəyişiklik həm estetik (görünüşdəki pisləşmə), həm də funksional (məsələn, suyun içməyə yararsız hala düşməsi) cəhətdən mənfi təsir göstərə bilər. “Üst-başı kirləndi” cümləsində də həm görünüşdəki pisləşmə, həm də bəlkə də gigiyenik təmizliyin pozulması nəzərdə tutulur.
Beləliklə, “kirlənmək” sözünün mənası sadəcə “çirklənmək”dən daha çox bir prosesi, bir vəziyyəti əks etdirir və onun kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənaları ola bilər. Bu, həm də mənfi bir prosesdir, çünki kirlənmə adətən zərərli təsirlərə səbəb olur.