Kirli sifəti əsasən "çirkli", "təmiz olmayan" mənasında işlənir. Ancaq bu sadə tərif, sözün zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. Kirli sözü həm maddi, həm də məcazi mənalarda geniş istifadə olunur.
Maddi mənasında kirli, bir şeyin toz, palçıq, yağ, və ya digər çirkləndiricilərlə örtülmüş olduğunu bildirir. Məsələn, "kirli paltar", "kirli əl", "kirli su" ifadələrində olduğu kimi. Bu, görünən və hiss olunan bir çirklənməni ifadə edir. Kirliyin dərəcəsi də dəyişkən ola bilər: az kirli, çox kirli, ləkəli və s.
Məcazi mənada isə kirli, daha mürəkkəb və çoxşaxəli mənalar kəsb edir. Mənəvi cəhətdən çirkli, əxlaqsız, qeyri-etik davranışı, alçaq əməlləri, pis niyyətləri bildirə bilər. Məsələn, "kirli işlər", "kirli pul", "kirli siyasət" ifadələri bu məcazi istifadəyə misal ola bilər. Bu kontekstdə kirli sözü, gizli, qanunsuz və ya etik olmayan bir şeyi ifadə edir.
Həmçinin, kirli, bir şeyin qarışıq, qeyri-müəyyən, aydın olmayan olduğunu da ifadə edə bilər. Məsələn, "kirli suallar", "kirli şayiələr" ifadələrində olduğu kimi. Bu mənada, kirlilik aydınlıq və dəqiqliyin olmamasını, qarışıqlığı və qeyri-müəyyənliyi bildirir.
Göstərilən misallar (Kirli yun. Kirli əl. Kirli paltar.) sözün maddi mənasını, "Yaylığı kirli balam; Qəlbi fikirli balam; Cahıl-cuhul içində; Mənim şəkilli" misalı isə məcazi mənasını daha emosional şəkildə ifadə edir. Bu misalda "kirli" sözü, uşağın çətin və mürəkkəb bir mühitdə, yəni "cahil-cuhul içində" olduğunu ifadə edir. Beləliklə, burada kirli sözü, fiziki çirkliliyi deyil, mənəvi və sosial bir çirkliliyi təsvir edir.