Kodein (yun. κώδεινος) – güclü ağrıkəsici və öskürək əleyhinə təsirə malik olan bir opioid alkaloididir. Toz şəklində olsa da, müasir tibbdə daha çox həb, şərbət və ya inyeksiya formasında istifadə olunur. Əczaçılıq sənayesində geniş tətbiq olunan Kodein, xüsusilə orta və zəif şiddətli ağrılarla yanaşı, quru, davamlı öskürəyin müalicəsində effektivdir.
Kodeinin təsiri morfinə bənzəyir, ancaq onun analjezik (ağrıkəsici) və öskürək əleyhinə təsiri morfindən daha zəifdir. Bu, onun təhlükəsizliyini artırır və daha geniş istifadəsinə imkan verir, lakin həddindən artıq dozada istifadəsi ciddi yan təsirlərə səbəb ola bilər. Məhz buna görə də Kodein yalnız həkim təyinatı ilə qəbul edilməlidir və özbaşına istifadə edilməməlidir.
Kodeinin təsiri beyindəki opioid reseptorlarına təsir etməklə baş verir. Bu reseptorların aktivləşməsi ağrı siqnallarının ötürülməsini azaldır və öskürək refleksini zəiflədir. Lakin bu mexanizmin ətraflı öyrənilməsi davam edir və onun fizioloji təsirləri tam olaraq aydın deyil.
Kodein bir çox dərman preparatlarının tərkib hissəsi kimi istifadə olunur və onun təsiri digər aktiv maddələrlə birlikdə gücləndirilə bilər. Həmçinin, Kodeinin asılılıq yarada biləcəyi və sui-istifadə edilə biləcəyi qeyd olunmalıdır. Bu səbəbdən, onun istifadəsi ciddi nəzarət altında olmalıdır və həkimin tövsiyələrinə əməl olunmalıdır. Dərmanın dozası və müalicə müddəti həkim tərəfindən fərdi olaraq müəyyən edilir.