Kokslaşdırılma: "Kokslaşdırılmaq" felindən törəmiş isimdir. Kimyəvi bir proses olan kokslaşdırılma, əsasən daş kömürünün yüksək temperaturda (təxminən 900-1000°C) oksigensiz mühitdə qızdırılaraq kömür qazı, qatran və digər yanacaq məhsullarından təmizlənməsi və sıx, qara, sərt bir material olan koksun əldə edilməsi prosesidir. Bu proses zamanı kömürün tərkibindəki uçucu maddələr buxarlanır və qalır yalnız karbon zəngin bir qalıq – koks.
Kokslaşdırılma prosesi, əsasən metalurji sənayesində, yəni polad istehsalında çox əhəmiyyətlidir. Çünki koks, yüksək temperaturda yanan və polad istehsalı üçün lazım olan yüksək temperaturlu ocaqların qızdırılmasında əsas yanacaq rolunu oynayır. Koksun yüksək karbon tərkibi, onun yandırılması zamanı çoxlu istilik enerjisi buraxılmasına səbəb olur və bu, polad istehsalında əsas amildir.
Kokslaşdırılma prosesinin yan məhsulları da öz əhəmiyyətinə malikdir. Məlumat üçün qeyd edək ki, kömür qazı, qatran və digər uçucu maddələr kimya sənayesində xammal kimi istifadə olunur, müxtəlif kimyəvi birləşmələrin istehsalında tətbiq olunur. Məsələn, kömür qazı sintetik yanacaqların, boyaqların və gübrələrin istehsalında istifadə olunur; qatrandan isə plastiklər, dərmanlar, boyalar və bir çox digər məhsullar əldə edilir. Beləliklə, kokslaşdırılma prosesi yalnız koks əldə etməklə kifayətlənməyib, həm də bir çox digər qiymətli yan məhsulların əldə edilməsinə imkan yaradır.
Tarixi baxımdan, kokslaşdırılma prosesinin kəşfi və inkişafı sənaye inqilabının mühüm bir mərhələsi olmuşdur. Koksun metalurgiyada tətbiqi, daha effektiv və səmərəli polad istehsalı üsullarının yaradılmasına və nəticədə sənayenin sürətli inkişafına gətirib çıxarmışdır. Bu gün də kokslaşdırılma prosesi müasir sənayenin əsas proseslərindən biri olaraq qalır və müxtəlif texnoloji yeniliklərlə təkmilləşdirilir.