Kolit (yun. colon – yoğun bağırsaq) tibbdə yoğun bağırsağın iltihabı kimi təyin olunur. Bu iltihabın səbəbləri müxtəlifdir və xəstəliyin şiddətinə, yerləşməsinə və davamlılığına görə fərqlənir. Bəzən bağırsağın yalnız bir hissəsini, bəzən isə bütün uzunluğunu əhatə edə bilər.
Kolitin əsas əlamətləri arasında qarın ağrısı, ishal, qanlı və ya selikli ifrazatlarla müşayiət olunan nəcis, qızdırma, qusma və mədədə narahatlıq yer alır. Xəstəliyin simptomları həm də onun səbəbindən və şiddətindən asılı olaraq dəyişir. Bəzi hallarda kolit simptomları yüngül və mülayim ola bilər, digər hallarda isə ciddi və həyat üçün təhlükəli ola bilər.
Kolitin müxtəlif formaları mövcuddur. Bunlara ülserativ kolit, xroniki iltihablı bağırsaq xəstəliyi (İBB) kimi Crohn xəstəliyi, infeksion kolit (bakterial, viral və ya parazitar infeksiyalar nəticəsində) və iskemik kolit (bağırsağın qan təchizatının pozulması nəticəsində) daxildir. Hər birinin öz xüsusiyyətləri, səbəbləri və müalicə üsulları var.
Kolitin diaqnozu tibbi müayinə, laborator testləri (qan analizi, nəcis analizi) və endoskopik müayinələr (kolonoskopiya) vasitəsilə qoyulur. Müalicə isə xəstəliyin səbəbindən, şiddətindən və növündən asılı olaraq dəyişir və dərman müalicəsini, pəhriz rejimini və bəzən cərrahi əməliyyatı əhatə edə bilər. Pəhrizdə lifli qidaların artırılması, qıcıqlandırıcı qidaların məhdudlaşdırılması və mayenin kifayət qədər qəbul edilməsi əsas müalicə strategiyalarından biridir.
Kolit ciddi bir xəstəlik ola bilər və vaxtında müalicə olunmadığı təqdirdə ağırlaşmalara səbəb ola bilər. Ona görə də, əgər bağırsaq problemləri ilə qarşılaşırsınızsa, mümkün qədər tez həkimə müraciət etmək vacibdir. Erkən diaqnoz və müalicə xəstəliyin ağırlaşmalarının qarşısını almaq və həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq üçün çox əhəmiyyətlidir.