Kooperativ [latıncadan] sözü əsasən birgə işləmə, qarşılıqlı yardım və ortaq məqsədə çatmaq üçün yaradılmış qurumları ifadə edir. Sadəcə "kooperasiya təşkilatı" kimi tərif edilməkdən daha geniş bir mənaya malikdir. O, bir qrup insanın öz mənafelərini birləşdirmək və ümumi rifahı artırmaq üçün könüllü olaraq yaratdıqları iqtisadi birliyidir.
Kooperativlər müxtəlif sahələrdə fəaliyyət göstərə bilər: kənd təsərrüfatı, sənaye, ticarət, xidmət və s. Onların fərqləndirici xüsusiyyəti üzvlərinin demokratik idarəetmədə bərabər hüquqlara malik olmasıdır. Hər bir üzv, adətən, bir səsə malik olur, qərarlar isə ümumi səsvermə yolu ilə qəbul edilir. Mənfəət əsasən üzvlər arasında bölüşdürülür və ya kooperativin inkişafına yönəldilir.
Kooperativlərin əsas prinsipləri ədalət, bərabərlik, qarşılıqlı yardım və həmrəylikdir. Onlar bazar iqtisadiyyatında əhəmiyyətli rol oynayırlar, çünki kiçik sahibkarlara və zəif təbəqələrə iqtisadi imkanlar yaradır, rəqabəti artırır və yerli inkişafa töhfə verir. "Muxtar mərkəzi işçi kooperativində orta bir vəzifə daşıyırdı" misalından da göründüyü kimi, kooperativlər müxtəlif ölçülərdə və sahələrdə fəaliyyət göstərə bilər.
Tarixən kooperativlər, xüsusilə də kənd təsərrüfatı sektorunda, kənd əhalisinin iqtisadi və sosial rifahının yüksəldilməsində mühüm rol oynamışdır. Müasir dövrdə isə onlar davamlı inkişaf, sosial məsuliyyət və ətraf mühitin qorunması kimi məsələlərdə fəal iştirak edirlər. Beləliklə, kooperativ yalnız bir təşkilat deyil, həm də iqtisadi, sosial və ekoloji ədalətin təmin olunmasına yönəlmiş bir hərəkətdir.