Kosmonavt [yun. kosmos – kainat və nautes – üzən] – Kosmik gəmilərdə kosmosa uçan, Yer kürəsinin ətrafında və ya digər səma cisimlərinə səyahət edən, elmi tədqiqatlar aparan, texniki işlər görən mütəxəssis. Bu termin, geniş mənada, kosmik səyahət iştirakçılarını əhatə edir: pilotlar, mühəndislər, alimlər və digər mütəxəssislər.
Kosmonavt olmaq, insanın fiziki və psixoloji cəhətdən yüksək hazırlıq tələb edən çox mürəkkəb və sərt bir peşədir. İllər ərzində davam edən intensiv təlim proqramları, fiziki güc, dözümlülük, çeviklik, eləcə də mükəmməl reaksiya sürəti və stressə davamlılıq tələb edir. Kosmonavtlar, ağırlıqsızlıq şəraitində işləmək, kosmik fəzanın təhlükələrinə qarşı mübarizə aparmaq və müxtəlif təcili hallarda düzgün qərarlar vermək qabiliyyətinə malik olmalıdırlar.
Kosmonavtların fəaliyyət sahəsi çox genişdir. Onlar kosmik stansiyalarda elmi tədqiqatlar aparır, Yer kürəsini müşahidə edir, yeni texnologiyalar sınayır, digər planetlərə ekspedisiyalar təşkil edir və kosmik fəza haqqında biliklərimizi genişləndirirlər. Kosmonavtika tarixindəki hər bir uçuş, insanın kosmosa çıxışının və kosmik tədqiqatların inkişafının əhəmiyyətli bir mərhələsini təmsil edir.
Yunan sözlərinin birləşməsindən əmələ gələn “kosmonavt” termini, insanların kainatı kəşf etmək arzusunun və texnoloji inkişafın nəticəsidir. Bu peşənin nümayəndələri, cəsarətləri, bilikləri və bacarıqları ilə insanlığın kosmosa doğru irəliləməsinə böyük töhfələr verirlər. Onlar sadəcə kosmosa uçan insanlar deyil, elm və texnikanın zirvəsini təmsil edən qəhrəmanlardır.