Kotanlatmaq sözü, əsasən Azərbaycanın kənd təsərrüfatı ilə məşğul olan bölgələrində geniş istifadə olunan bir termindir. Sözün kökü "kotan" sözündəndir ki, bu da əkin sahələrini şumlamaq üçün istifadə olunan bir növ kənd təsərrüfatı alətidir. Beləliklə, "kotanlatmaq" sözü özündə torpağı kotan vasitəsilə şumlamaq, sürümək, hazırlamaq mənalarını ehtiva edir.
Daha dəqiq desək, "kotanlatmaq" sadəcə torpağı sürüntü ilə yüngülcə qazımaq deyil, əkin üçün torpağı dərin və hərtərəfli şumlamaq deməkdir. Bu proses əkin üçün torpağın hava və su keçiriciliyini yaxşılaşdırır, alaq otlarının məhv edilməsinə kömək edir və bitkilərin kök sisteminin inkişafına əlverişli şərait yaradır. Kotanın ölçüləri və dərinliyi torpağın növündən və əkiləcək bitkidən asılı olaraq dəyişir.
Tarixi kontekstə nəzər salsaq, "kotanlatmaq" sözü əkinçiliyin əsas əməliyyatlarından birini ifadə edir və əcdadlarımızın təbii ehtiyatlardan səmərəli istifadə və bol məhsul əldə etmək üçün sərf etdikləri zəhmətin simvoludur. Kotanla şumlama prosesi fiziki cəhətdən çətin olsa da, torpaqla sıx əlaqəni, təbiətlə uyğunluğu və əməyin dəyərini əks etdirir.
Müasir kənd təsərrüfatında, daha çox mexanikləşdirilmiş alətlər istifadə olunsa da, "kotanlatmaq" sözü hələ də Azərbaycan dilində öz aktuallığını qoruyub saxlayır və kənd həyatının, ənənəvi əkinçilik üsullarının yaşayan bir təcəssümüdür. Bu söz, sadəcə bir kənd təsərrüfatı əməliyyatını ifadə etməklə yanaşı, zəhmət, səbir və təbiətlə harmoniyaya istinad edən tarixi və mədəni bir konteksti də özündə ehtiva edir.