Kürəkayaqlılar (Cetacea) suda yaşayan, məməli heyvanlar dəstəsidir. Adından da göründüyü kimi, bu heyvanların ön ətrafları kürək şəklinə çevrilmişdir və üzməyə uyğunlaşmışdır. Bu unikal adaptasiya onların su mühitində həyatını olduqca rahatlaşdırır. Kürəklərə bənzər ön ətraflar, güclü quyruq üzgəci və axıcı bədən forması onlara suda effektiv hərəkət etmək imkanı verir.
Kürəkayaqlılar iki əsas yarım dəstəyə bölünür: dişlilər (Odontoceti) və bığlılar (Mysticetes). Dişlilər, adından da anlaşıldığı kimi, dişləri olan kürəkayaqlılardır. Delfinlər, balinalar və dəniz donuzları bu yarım dəstəyə aiddir. Bığlılar isə dişləri əvəzinə ağızlarında bığlara bənzər süzgəc plitələrə malikdirlər. Bunlar əsasən plankton və kiçik dəniz canlıları ilə qidalanırlar. Hörümçək balinaları və qri balinaları bu qrupa aiddir.
Balinalar kürəkayaqlılar ailəsinin ən böyük və ən tanınmış nümayəndələridir. Hər iki yarım dəstədə balina növləri mövcuddur. Ancaq mətninizdə qeyd olunduğu kimi, balinaların su ilə əlaqəsi kürəkayaqlıların digər nümayəndələrinə nisbətən daha sıx və həyati əhəmiyyət daşıyır. Onlar tamamilə su mühitində yaşayır və həyatlarının bütün mərhələlərini suda keçirir, hətta nəfəs almaq üçün müəyyən müddətdən sonra səthə çıxmağa məcbur olurlar. Kürəkayaqlıların əksəriyyətinin də suda yaşaması, onların su ilə olan əlaqəsinin yüksək olduğunu göstərir, lakin balinalar bu baxımdan daha xüsusi bir mövqedədirlər.
Kürəkayaqlılar haqqında aparılan tədqiqatlar davam edir və bu maraqlı canlılar haqqında hər zaman yeni kəşflər edilir. Onların davranışları, sosial strukturları və ekoloji rolu ətrafında hələ də aydınlaşdırılması lazım olan çoxlu suallar var.