Qaçışmaq sözü, Azərbaycan dilində kütləvi bir hərəkəti, xüsusilə də qorxu, təhlükə və ya qarışıqlıq vəziyyətində insanların birdən-birə və nizamsız şəkildə hər tərəfə səpələnərək qaçmasını ifadə edir. Sadəcə "qaçmaq"dan fərqli olaraq, "qaçışmaq"da vurğu kütləvilik və nizamsızlıq üzərindədir. Bir neçə adamın ayrı-ayrı istiqamətlərə qaçması deyil, əksinə, birləşmiş bir kütlənin birdən-birə və təşkilatsız şəkildə dağılıb qaçmasıdır.
Bu söz, təsvir etdiyi hərəkətin sürətli və çaşqın olduğunu göstərir. İnsanlar bir-birini itələyərək, əşyaları yıxaraq, nizam-intizamsız, fərdin özünü düşünmədən, əsas məqsədin təhlükədən uzaqlaşmaq olduğu bir vəziyyətdə qaçırlar. Bu səbəbdən, "qaçışmaq" sözü əksər hallarda qarışıqlıq, panik və ya qorxu hissləri ilə əlaqələndirilir.
Məsələn, "İnsanlar yanğından qaçışdılar" cümləsində "qaçışmaq" sözü, insanların təşkilatsız, təhlükəli və qorxulu bir şəkildə qaçdıqlarını, hətta bir-birinə mane olmaq və ya zərər vermək riski ilə üzləşdiklərini vurğulayır. Sadəcə "qaçdılar" deyilməsinin ifadə etmədiyi bu detalları əlavə edir. Beləliklə, "qaçışmaq" sözü hadisənin intensivliyini, həmçinin insanların təlaşlı və narahat vəziyyətini daha dəqiq və canlı şəkildə ifadə edir.
Tarixən də, kütləvi qaçışlar müxtəlif hadisələrdə - müharibələr, təbii fəlakətlər, iğtişaşlar və ya digər kütləvi qorxu yaradan hadisələrdə - müşahidə edilib. Bu cür hadisələrdə insanlar təhlükəsizliyə çatmaq üçün, hər şeydən öncə, öz həyatlarını xilas etmək üçün qaçışırlar. "Qaçışmaq" sözü bu cür kütləvi insan hərəkətlərini təsvir etmək üçün olduqca uyğun və ifadəli bir sözdür.