Qadağa sözü Azərbaycan dilində qadağan edilmə, məhdudlaşdırılma, icazə verilməmə deməkdir. Bu, müəyyən bir hərəkətin, əməlin, davranışın və ya əşyanın istifadəsinin qanun, qayda, ənənə və ya bir şəxsin iradəsi ilə qadağan olunmasıdır. Qadağa həm rəsmi, həm də qeyri-rəsmi səviyyələrdə mövcud ola bilər; dövlət qanunları ilə müəyyən edilən qadağalardan tutmuş, valideynin övladına verdiyi qadağalara qədər geniş spektrdə təzahür edir.
Qadağanın mahiyyəti müəyyən bir məhdudiyyət qoymaq, istənməyən hərəkətin qarşısını almaqdır. Bu məhdudiyyət müxtəlif səbəblərdən irəli gələ bilər: ictimai asayişin qorunması, sağlamlığın qorunması, əxlaq normalarının gözlənilməsi, təhlükəsizliyin təmin olunması və s. Qadağanın tətbiqi cəza mexanizmləri ilə müşayiət oluna bilər, lakin həmişə belə olmur. Bəzən qadağa sadəcə bir xahiş, tövsiyə və ya ictimai rəyin təsiri ilə həyata keçirilir.
Ədəbiyyat nümunələrində olduğu kimi, “qadağa” sözü bəzən daha metaforik mənada, məsələn, sərhəd, maneə mənasında da işlədilir. Aşıq Rəcəbin misalında olduğu kimi, sevgi qadağanı, yəni sevgiyə mane olan əngəl kimi təsvir olunur. Bu isə sözün çoxşaxəli məna daşıdığını göstərir.
Ümumiləşdirərək demək olar ki, "qadağa" sözü yalnız bir məhdudiyyət deyil, həm də cəmiyyətin dəyərlər sistemini, normalarını və həyat tərzini əks etdirən əhəmiyyətli bir konsepsiyadır. Hər bir qadağanın arxasında müəyyən bir məqsəd, səbəb və ya narahatlıq dayanır. Qadağaların tarixi təhlili cəmiyyətin inkişafını, dəyişikliyini və dəyərlərin transformasiyasını anlamaq üçün də əhəmiyyətli bir vasitədir.