izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

İcazə sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında geniş məna çalarlarına malik bir termindir. Klassik mənası, bir işin görülməsinə, bir yerə girməyə, bir şeyə sahib olmağa və ya bir hərəkətin icrasına rəsmi və ya qeyri-rəsmi olaraq verilən rəğbət, razılıq və ya müsaadəni ifadə edir. Bu, sadəcə bir əmrin yerinə yetirilməsi üçün verilən bir göstərişdən fərqli olaraq, subyektin öz iradəsinə əsasən hərəkət etmək azadlığının qəbul edilməsi deməkdir.

İcazənin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir. Məsələn, bir valideynin övladına gecə kənarda qalmağa icazə verməsi ilə dövlətin bir şirkətə ərazidə qazma işləri aparmaq üçün icazə verməsi arasında əhəmiyyətli fərq var. Birinci halda, icazə daha çox etimad və məsuliyyət hissini əks etdirir, ikincisi isə hüquqi və inzibati çərçivədə qurulmuş rəsmi bir prosedurla bağlıdır. Bu baxımdan, icazənin "razılıq", "müsaadə", "izin", "rəğbət" kimi sinonimlərlə ifadə edilməsi, onun mənasını tam əhatə etmir.

“İcazə olunmaq” ifadəsi isə icazənin verilməsini, yəni müəyyən bir əməlin həyata keçirilməsinə dair rəsmi və ya qeyri-rəsmi razılığın əldə edilməsini bildirir. Bu, həm aktiv (“Ona icazə verildi”), həm də passiv (“İş icazə olundu”) quruluşlarda istifadə oluna bilər. "İzin verilmək" və "icazə verilmək" ifadələri ilə sinonim olaraq istifadə olunsa da, "icazə olunmaq" daha formal və rəsmi bir üslubu əks etdirir.

Tarixi kontekstdə baxdıqda, icazə anlayışı həm hökumət səlahiyyətlərinin, həm də sosial normaların təzahürüdür. Hər hansı bir ictimai qurumun fəaliyyət göstərməsi üçün icazənin alınması, cəmiyyətin qaydaları və qanunlarına hörmətin bir göstəricisidir. Bu baxımdan, icazənin təkcə bir əməlin icazə verilməsi deyil, həm də sosial nizamın və qaydalara riayətin vacibliyinin təzahürü olduğunu da vurğulamaq lazımdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz