izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qalabəyilik sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində sadəcə "Qalabəyi vəzifəsi, işi" kimi izah edilməsinə baxmayaraq, daha geniş və dəqiq bir şəkildə izah edilə bilər. Əslində, "qalabəyilik" daha çox tarixi və sosial kontekstdə anlaşılan bir termindir. Qalabəy, əsasən orta əsrlər Azərbaycanında, xüsusilə də Şirvanşahlar dövlətində, qala və istehkamların müdafiəsindən məsul olan, həm hərbi, həm də inzibati vəzifələr daşıyan bir rütbəli şəxs idi.

Onların vəzifələri sadəcə qalanın mühafizə edilməsi ilə məhdudlaşmırdı. Qalabəylər, ərazinin təhlükəsizliyini təmin etmək, qala ətrafındakı kənd və qəsəbələrin idarə olunmasına nəzarət etmək, vergi yığımı, ədalət mühakiməsi kimi bir sıra inzibati funksiyaları da yerinə yetirirdilər. Beləliklə, "qalabəyilik" termini, bu şəxsin bütün vəzifə və səlahiyyətlərini, o cümlədən hərbi, inzibati və ədliyyə sahələrindəki fəaliyyətini əhatə edir.

Qalabəylik, sadəcə bir iş və ya vəzifə deyil, həm də bir sosial status, nüfuz və səlahiyyət mənbəyi idi. Qalabəylər, bölgənin əsas ictimai-siyasi həyatında mühüm rol oynayırdılar və onların mövqeyi, qala və ətraf ərazinin təhlükəsizliyi ilə birbaşa bağlı idi. Bu səbəbdən, "qalabəyilik" termini, tarixi bir kontekstdə araşdırıldığında daha dolğun və maraqlı məna kəsb edir.

Müasir dilin qavrayışına uyğun olaraq "qalabəyilik" sözünü "qala mühafizəsi və idarə edilməsi ilə bağlı bütün fəaliyyətləri əhatə edən sistem və ya vəzifə" kimi də tərif etmək olar. Bu tərif, həm tarixi kontekstin dəqiqliyini qoruyur, həm də müasir oxucunun anlayışını asanlaşdırır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz