izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ədliyyə (ər. عدلية - ədliyyə) hüquq sisteminin mühüm tərkib hissəsini təşkil edən, cəmiyyətdə qanunçuluğun təmin olunması, hüquqların müdafiəsi və ədalətin icrası ilə məşğul olan dövlət orqanlarının məcmusudur. Bu, sadəcə məhkəmələrin bir araya gəlməsi deyil, daha geniş bir anlayışdır. Ədliyyə sisteminin fəaliyyəti qanunların tətbiqi, cinayətlərin araşdırılması, mühakimə olunması və cəzalandırılması, mülki və inzibati mübahisələrin həlli, habelə hüquqi yardımın təşkili kimi müxtəlif sahələri əhatə edir.

Ədliyyə orqanları, iyerarxik quruluşa malik olub, müxtəlif səviyyələrdə (məsələn, yerli, regional, milli) fəaliyyət göstərərək, ədalətli və qanuni qərarların qəbul olunmasını təmin edirlər. Bu orqanlar, müstəqillik prinsipinə əsaslanaraq, mühakimə işlərini qanunlara və ədalət normalarına uyğun olaraq aparır və qərarlar qəbul edirlər. Sistemin tərkibinə yalnız məhkəmələr daxil deyil, həmçinin prokurorluq, istintaq orqanları, vəkillər kollegiyası, notariat və digər hüquq-mühafizə orqanları da daxildir.

Ədliyyənin əsas məqsədi cəmiyyətin sabitliyini və təhlükəsizliyini təmin etmək, vətəndaşların hüquq və azadlıqlarını qorumaq, habelə qanun qarşısında bərabərliyi təmin etməkdir. Ədalətli və səmərəli ədliyyə sistemi, demokratik cəmiyyətin əsas dayaqlarından biridir və hüquqi dövlətin möhkəmlənməsində mühüm rol oynayır. Ədliyyənin fəaliyyətinin keyfiyyəti, bir dövlətin inkişaf səviyyəsinin mühüm göstəricilərindən biri kimi qiymətləndirilir.

Tarix boyu ədliyyə sistemləri müxtəlif formalarda mövcud olub və zamanla təkmilləşərək bugünkü halına gəlib çıxıb. Müasir ədliyyə sistemləri, texnologiyanın inkişafından faydalanaraq, daha səmərəli və şəffaf fəaliyyət göstərməyə çalışır. Bununla belə, ədalətin tam təmin olunması hər zaman mürəkkəb və çətin bir proses olaraq qalır və bu prosesdə insan faktoru həlledici rol oynayır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz