izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qalxızmaq sözü, Azərbaycan dilində əsasən "qaldırmaq" mənasında işlənən bir feldir. Lakin sadəcə "qaldırmaq" demək deyil, həm də bu hərəkətin müəyyən bir səylə, güclə və ya çətinliklə həyata keçirildiyini ifadə edir. Bu baxımdan, sadə "qaldırmaq" felindən bir qədər fərqlənir. "Qaldırmaq" daha ümumi bir hərəkəti ifadə edərkən, "qalxızmaq" konkret bir səy və zəhməti əks etdirir.

Məsələn, ağır bir yükü qaldırmaq üçün səy göstərmək "qalxızmaq" feli ilə daha yaxşı ifadə oluna bilər. Yüngül bir əşyanı qaldırmaq üçün "qaldırmaq" kifayət edərsə, ağır bir daşı, böyük bir yükü, ya da hər hansı bir çətin qaldırıla bilən əşyanı yerindən tərpətmək üçün istifadə edilən daha mənalı bir sözdür. Bu mənada, "qalxızmaq" sözü bir çətinliyi, müqaviməti də özündə əks etdirir.

Bundan əlavə, "qalxızmaq" sözü həm məcazi, həm də həqiqi mənada işlənə bilər. Həqiqi mənada fiziki əşyaların qaldırılması nəzərdə tutulursa, məcazi mənada çətin bir vəziyyətdən çıxmaq, bir maneəni aradan qaldırmaq, bir yükü öz üzərinizdən atmaq kimi mənalar da ifadə edə bilər. Məsələn, "O, böyük çətinliklə, uzun müddət ərzində öz işini qalxızdırdı" deyəndə, söhbət sadəcə bir işin yerinə yetirilməsindən deyil, həm də bu işin yerinə yetirilməsi zamanı qarşılaşılan maneələrin və səyin ifadə olunmasından gedir.

Beləliklə, "qalxızmaq" sözü, "qaldırmaq" felinin daha güclü, daha konkret və bəzən də məcazi mənalarını özündə ehtiva edən, dillə ifadə imkanlarını zənginləşdirən bir sözdür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz