Qalpaqlı sifəti, əsasən baş geyiminin növünə istinad edərək, birinin başına qalpaq geydirildiyini və ya onun başında qalpaq olduğunu bildirir. Sadəcə "başında qalpaq olan" mənasını verməkdən kənara çıxaraq, bu söz həm də obrazlı mənada istifadə oluna bilər. Məsələn, "qalpaqlı adam" desək, həm fiziki olaraq qalpaq taxan bir şəxsi, həm də simvolik olaraq müəyyən bir qrupa, mədəniyyətə, hətta ideologiyanı təmsil edən bir şəxsi nəzərdə tuta bilərik. Qalpağın özünün simvolik yükü də nəzərə alınmalıdır; məsələn, milli qalpaqlar milli kimliyin, dini qalpaqlar isə dindarlığın simvoludur.
Qalpaqlı sözünün istifadəsi kontekstdən asılı olaraq fərqli çalarlar əldə edə bilər. Məsələn, "qalpaqlı bir gənc" deyərkən sadəcə gəncin qalpaq taxdığını bildiririksə, "qalpaqlı bir əsgər" ifadəsi həm qalpağın geyiminin bir hissəsi olduğunu, həm də əsgərin mənsub olduğu qüvvəni, hətta vəzifəsini ifadə edə bilər. Beləliklə, "qalpaqlı" sözü sadə bir sifətdən çox, əlavə mənaların daşıyıcısı ola bilər.
Verilmiş nümunədə ("Kərim baba iri qalpaqlı başını...") "qalpaqlı" sözü Kərim babanın başının ölçüsünü və formasını vurğulayır, eyni zamanda onun yaşını, mövqeyini və hətta xarakterini də ifadə edə bilər. İri qalpaqlı baş, Kərim babanın müdrikliyini, təcrübəsini simvolizə edə bilər. Bu, sadəcə bir baş geyimindən daha artıq bir məna daşıyır.