izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qanılmaq felinin Azərbaycan dilindəki əsas mənası "başa düşülmək" olsa da, bu izah kifayət qədər geniş deyil. Çünki "qanılmaq" sadəcə "başa düşülmək" mənasından daha çox, bir məlumatın və ya fikrin doğru, aydın və dəqiq şəkildə qəbul edilməsini, duyulmasını əks etdirir. Yəni, əgər bir şey "qanılırsa", o, səhv başa düşülmədən, aydın şəkildə, dəqiqliklə qəbul olunur.

Cəlil Məmmədquluzadənin misalında olduğu kimi, "qanılmayan dildə" ifadəsi, başa düşülməkdə heç bir çətinlik yaratmayan, aydın və sadə, hər kəs tərəfindən asanlıqla qəbul olunan dili bildirir. Bu, sözlərin seçimi, intonasiya, nitqin sürəti və digər dillə bağlı amillərin tamamilə dəqiq və düzgün başa düşülməsini ifadə edir. Beləliklə, "qanılmaq" sözü "başa düşülmək"dən daha çox, "aydın şəkildə qəbul olunmaq", "səhvsiz şəkildə anlamaq" və ya "tam dəqiqliklə başa düşülmək" kimi mənaları da özündə ehtiva edir.

Maraqlı bir nüans da budur ki, "qanılmaq" sözü daha çox rəsmi və ya yüksək üslublu mətnlərdə işlənir. Gündəlik danışıq dilində istifadə olunması daha az rast gəlinir. Bu sözün məhz bu xüsusiyyəti onun daha da incə və ifadəli bir məna daşımasına səbəb olur.

Qısacası, "qanılmaq" sözü, sadəcə "başa düşülmək" mənasını verməklə kifayətlənmir. O, aydınlıq, dəqiqlik və səlisliyi əks etdirən daha zəngin və çoxşaxəli bir mənaya malikdir. Cəlil Məmmədquluzadənin istifadə etdiyi kontekstdə isə bu söz, aydın, sadə və hamı tərəfindən asanlıqla qəbul olunan bir dili ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz