izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qanovuzu sifəti, əsasən Azərbaycanın şimal-qərb bölgələrində, xüsusilə də qədim dialektlərdə işlənən bir sözdür. Lüğətlərdə "tünd, pürrəng" kimi izah olunsa da, bu izah sözün tam mənasını əks etdirmir. Çünki "qanovuzu" sadəcə rəngi deyil, həm də o rəngin ifadə etdiyi keyfiyyəti, məsələn, çayın güclü, qatı və xoş ətirli olmasını da nəzərdə tutur.

Misal olaraq, mətnimizdəki "qanovuzu bir çay" ifadəsi, adi bir çaydan daha çox, xüsusi olaraq dəmlənmiş, tünd, ətirli və dadlı bir çayı təsvir edir. Rəngi tünd olmaqla yanaşı, çayın keyfiyyəti və dəmlənmə üsulu da sözün mənasına daxildir. Beləliklə, "qanovuzu" sadəcə "tünd" demək deyil, "güclü, qatı, ətirli, dadlı və tünd rəngli" mənalarını birlikdə əhatə edən daha zəngin bir ifadədir.

Sözün etimologiyası hələ də tam araşdırılmamışdır, lakin bəzi tədqiqatçılar onun türk dillərindən gəldiyini və kökünün "qan" sözü ilə bağlı ola biləcəyini irəli sürürlər. "Qan" sözü ilə əlaqəsi, çayı tünd rəngi və gücü ilə əlaqələndirərək, sözün mənasına daha dərin bir baxış imkanı yaradır. Bu ehtimal sözün mənasına "qan qırmızı" kimi bir alt məna da əlavə edir.

Ümumilikdə, "qanovuzu" sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasının və dialektlərinin əyani nümunələrindən biridir. Sözün sadəcə lüğət mənası ilə kifayətlənməkdənsə, onun tarixi, mədəni və dilçilik baxımından araşdırılması, onun əsl mənasını daha yaxşı anlamağa və qiymətləndirməyə kömək edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz