Qaraazar (is., bayt.) – Çox yoluxucu bir mal-qara xəstəliyi olan qaraazar, əslində Francisella tularensis bakteriyalarının törətdiyi tulyaremiya xəstəliyinin bir növüdür. Bu xəstəlik, adından da göründüyü kimi, qaraldıqca daha da ağırlaşan bir vəziyyətə malikdir. Xəstəlik əsasən gəmiricilər (siçanlar, dovşanlar və s.) vasitəsilə yayılır və həşəratlar, xüsusilə də ağcaqanadlar, infeksiyanın ötürülməsində mühüm rol oynayırlar. Qaraazarın inkubasiya dövrü bir neçə gündən bir neçə həftəyə qədər dəyişə bilər.
Xəstəliyin əlamətləri olduqca müxtəlifdir və xəstəliyin ağırlaşma dərəcəsindən asılı olaraq dəyişə bilər. Yüngül hallarda, xəstəlik yara, şişkin limfa düyünləri və bədəndə ümumi zəiflik ilə özünü göstərə bilər. Lakin ağır hallarda, yüksək hərarət, tənəffüs çətinliyi, qaraciyər və dalağın böyüməsi kimi daha ciddi əlamətlər müşahidə edilə bilər. Hətta müalicə olunmazsa, qaraazar ölümcül nəticələrə gətirib çıxara bilər.
Qaraazarın müalicəsi antibiotiklər vasitəsilə aparılır. Xəstəliyin erkən aşkarlanması və müalicəyə tez başlanması xəstənin sağalması üçün çox vacibdir. Profilaktik tədbirlərə gəmiricilərlə təmasdan çəkinmək, həşəratlara qarşı mühafizə tədbirləri görmək və xəstə heyvanlarla təmasdan çəkinmək daxildir. Bu xəstəlik kənd təsərrüfatı heyvanlarına ciddi ziyan vurduğu üçün, onların sağlamlığının qorunması və müntəzəm olaraq veterinar müayinələrindən keçmələri çox əhəmiyyətlidir.
Qısacası, "Qaraazar" termini mal-qaranın ağır və yoluxucu bir xəstəliyini təsvir edir və vaxtında müalicə olunmadıqda ciddi nəticələrə səbəb ola bilər. Bu xəstəliyin yayılmasının qarşısının alınması üçün, həm insan, həm də heyvan sağlamlığı baxımından profilaktik tədbirlərin görülməsi vacibdir.