Qarağac (Ulmus) – Azərbaycanın meşə və parklarında tez-tez rast gəlinən, möhtəşəm görünüşlü, hündür boylu və uzunömürlü bir ağac növüdür. Onun möhkəm, bərk və ağır oduncağı ilə yanaşı, geniş, yayılmış tacı da diqqət çəkir. Qarağac, sərt iqlim şəraitinə davamlılığı ilə seçilir və əsrlər boyu torpaq eroziyasının qarşısını almada, biomüxtəlifliyin qorunmasında mühüm rol oynamışdır.
Azərbaycanda qədim dövrlərdən bəri məskunlaşmış qarağaclar, həm estetik gözəlliyi, həm də praktik faydası ilə xalqımızın mədəniyyətinə dərindən hopmuşdur. Onların kölgəli və sərin tacının altında isti yay günlərində sığınacaq tapmaq, ya da qış aylarında quru budaqlarının istisi ilə özünü qızdırmaq əcdadlarımız üçün adi bir hal olub. Bu səbəbdən qarağac Azərbaycan ədəbiyyatında, xalq nağıllarında və məsəllərində də özünə yer tapıb, müxtəlif simvolik mənaları ifadə edib.
Qarağacın oduncağı öz möhkəmliyi və davamlılığı ilə tanınır. Əsrlər boyu evlərin tikintisində, əşyaların hazırlanmasında, hətta gəmiqayırma sənayesində geniş istifadə olunmuşdur. Hazırda isə qarağac ağacından mebel istehsalı, parket döşəmələri, müxtəlif bəzək əşyaları və sənət əsərləri hazırlanır. Bundan əlavə, qarağacın tibbdə də müəyyən tətbiqləri mövcuddur.
Qarağacın müxtəlif növləri mövcuddur və onların hər birinin özünəməxsus xüsusiyyətləri vardır. Bəziləri daha sürətlə böyüyür, bəziləri isə daha uzun ömür sürür. Onların bəziləri xəstəliklərə daha davamlı, bəziləri isə daha həssasdır. Bu çoxşaxəli bitkinin tədqiqi və qorunması həm ekoloji, həm də iqtisadi baxımdan böyük əhəmiyyət kəsb edir.