izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Uzunömürlü sifəti, əsasən iki əsas mənada işlənir: birincisi, canlı varlığın ömrünün uzunluğu ilə bağlı, ikincisi isə cansız əşyaların davamlılığı ilə bağlıdır.

Birinci məna (canlı varlıqlar üçün): "Uzunömürlü" sözü, bir canlı varlığın, insan, heyvan və ya bitki olmasından asılı olmayaraq, orta ömür müddətindən xeyli uzun bir müddət yaşaması deməkdir. Bu, həm genetik amillərlə, həm də ətraf mühitin və həyat tərzinin təsiri ilə bağlı ola bilər. Məsələn, "Azərbaycan uzunömürlülər diyarıdır" cümləsində Azərbaycanın əhalisinin orta ömür müddətinin yüksək olması nəzərdə tutulur. Bu mənada sinonim olaraq "ömürlü", "uzun ömürlü", "yaşlı", "qoca" (insanlar üçün) kimi sözlərdən istifadə oluna bilər, lakin "uzunömürlü" sözü daha çox növbəti nəsillərin də uzun ömür sürəcəyini, yaxud həmin növün uzun ömürlü olduğunu vurğulayır.

İkinci məna (cansız əşyalar üçün): "Uzunömürlü" sözü, müəyyən bir əşyanın, mexanizmin, cihazın və s. uzun müddət işlək vəziyyətdə qalması, tez pozulmaması, davamlılığı bildirir. Məsələn, "uzunömürlü batareya", "uzunömürlü avtomobil" ifadələrində məhz bu məna nəzərdə tutulur. Bu mənada "davamlı", "möhkəm", "dayanıqlı" kimi sözlər sinonim ola bilər. Lakin "uzunömürlü" sözü, sadəcə davamlılıqdan əlavə olaraq, əşyanın uzun müddət istifadə oluna biləcəyini vurğulayır. Belə ki, "möhkəm" bir əşya uzunömürlü olmaya da bilər (məsələn, ağır şəraitdə işləmək üçün yaradılmış bir vasitə)

Sözün etimologiyasına gəldikdə, "uzun" və "ömürlü" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. "Uzun" - uzunluğu, "ömürlü" isə ömrün uzunluğunu bildirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz