Qaramum (Apis mellifera arılarının istehsal etdiyi bir növ mum) – arıların bitki nektarından və ya baldan ifraz etdikləri sekresiyalardan istehsal etdikləri qara rəngli, yağlı bir maddədir. Adından da göründüyü kimi, qaranlıq, demək olar ki, qara rəngdə olur. Bu rəng, mumun tərkibindəki müxtəlif komponentlərin və çirkləndiricilərin miqdarından asılıdır. Adi arı mumundan daha qaranlıq və sıx bir quruluşa malikdir.
Qaramumun əsas tərkib hissəsi digər arı mumu növləri ilə oxşardır, lakin müxtəlif bitkilərdən toplanan nektar və polenlərin tərkibinə görə kimyəvi tərkibində fərqlər ola bilər. Bu fərqlər mumun rəngini, qoxusunu və fiziki xüsusiyyətlərini təyin edir. Məsələn, bəzi bitkilərin polenləri qaramumun daha qaranlıq və sıx olmasına səbəb ola bilər.
Tarixən qaramum əsasən arıların yuvalarının qurulmasında istifadə olunmuşdur. Arılar bu mumu peteklərin tikintisində, həmçinin yumurta qoymaq üçün xüsusi hücrələrin yaradılmasında istifadə edirlər. Ancaq müasir dövrdə qaramumun istifadəsi daha məhduddur. Adi arı mumunun daha geniş yayılmış olması səbəbindən, qaramumun ticarətdə rolu azdır.
Maraqlı bir məlumat olaraq, qaramumun rəngi və keyfiyyəti arıların yaşadığı ərazinin ekoloji vəziyyəti haqqında məlumat verə bilər. Çirklənmiş mühitdə yaşayan arıların istehsal etdiyi qaramum daha qaranlıq və çirkli ola bilər. Beləliklə, qaramum təbii bir bioindikator kimi də qiymətləndirilə bilər.
Qısacası, qaramum, arıların istehsal etdiyi qaranlıq rəngli mum olub, əsasən arı yuvasının tikintisində istifadə olunur və arıların yaşadığı ətraf mühitin keyfiyyəti haqqında məlumat verir.