Qart: Azərbaycan dilinin zəngin səs təsvirlərinə misal olan "qart" sözü, əsasən bərk və ya kövrək bir cismi dişləmə, qaşıma və ya sındırma zamanı yaranan səsi təsvir etmək üçün işlədilir. Bu səs, cismin qırılma, parçalanma anındakı xırıldayan, qırışan, sərt bir səsdir. Sadəcə bir səs olaraq qəbul edilməməlidir; hətta müəyyən bir emosiyanı, məsələn, acgözlüyü və ya həvəslə yeməyi ifadə edə bilər.
Sözün mahiyyətinə daha dərindən nüfuz etsək, "qart" səsinin əmələ gəlməsində cismin fiziki xüsusiyyətləri, onun sərtliyi, kövrəkliyi, quruluşu mühüm rol oynayır. Xiyar kimi nisbətən yumşaq bir şeyin belə "qart-qart" səslə dişlənməsi, dişləmənin sürətinə və qüvvəsinə bağlı olaraq səsin intonasiyasında və tonunda dəyişiklik yaradır. Misal üçün, sərt bir alma və yumşaq bir xiyarın dişlənməsi zamanı yaranan "qart" səsləri bir-birindən fərqlənir; alma daha sərt və kəskin bir səs, xiyar isə daha yumşaq və "qırışan" bir səs yaradır.
Onomatopoetik sözlər sinfinə aid olan "qart", dilçiliyin maraqlı bir fenomenini təmsil edir. Çünki bu sözlər, təsvir etdikləri səslərin təqlidindən yaranır və hər bir dilin fonetik xüsusiyyətlərini özündə əks etdirir. "Qart" sözü, Azərbaycan dilinin fonetik imkanlarını və səs təsvirlərinə olan zənginliyini göstərən gözəl bir nümunədir. Ona görə də bu sözü sadəcə bir lüğət mənası olaraq deyil, həm də dilin canlılığı və ifadə qabiliyyətinin bir göstəricisi olaraq qəbul etmək daha düzgündür.