Qartıma (qartımaqdan f.i.s.) – "Qartımaq" felindən törəmiş isimdir və əsasən Azərbaycan dilinin şivələrində və aidiyyəti olan xalq danışıqlarında geniş istifadə olunur. Lüğətlərdə sadəcə olaraq "qartımaq" felinin törəməsi kimi qeyd olunsa da, mənası daha zəngin və çoxşaxəlidir. Qartıma, əşyaların, binaların, ərazilərin və ya hətta vəziyyətin köhnəlməsi, yararsız hala düşməsi, xarab olmasını ifadə edir. Bu, sadəcə fiziki köhnəlmə deyil, həm də funksiyasını itirəcək dərəcədə aşınma, dağılma və ya tənəzzül deməkdir.
Məsələn, "Ev qartımaya düşüb" cümləsində ev yalnız köhnəlməyib, eyni zamanda təmirə ehtiyacı olan, yaşayış üçün yararsız hala düşmüş bir vəziyyətdə olduğunu ifadə edir. "Torpaqlar qartımaya getmişdi" cümləsində isə torpağın məhsuldarlığının azalması, quraqlıq və ya başqa səbəblərdən əkin üçün yararsız hala düşməsi nəzərdə tutulur. Beləliklə, qartıma yalnız fiziki aşınmanı deyil, həm də funksional tənəzzülü əhatə edir.
Qartımanın mənası kontekstə görə də dəyişə bilər. Məsələn, "Onun qartıması onu əsəbiləşdirdi" cümləsində "qartıma" köhnəlmədən daha çox funksiyasını itirən bir şeyin, məsələn bir maşının, bir alətin və ya hətta bir sistemin yararsız hala düşməsindən doğan narahatlığı ifadə edə bilər. Bu mənada "qartıma" bir növ "işləməzlik", "yararsızlıq" və ya "dəyərsizləşmə" kimi interpretasiya oluna bilər.
Ümumiləşdirərək deyə bilərik ki, "qartıma" sözü Azərbaycan dilinin zənginliyini göstərən bir sözdür və sadə bir köhnəlmədən daha çox, bir şeyin funksiyasını itirərək yararsız hala düşməsini ifadə edən çox yönlü bir anlayışı özündə ehtiva edir. Bu sözün istifadəsi, danışanın ifadə etmək istədiyi köhnəlmə dərəcəsini və nəticələrini daha dəqiq çatdırmağa imkan verir.