izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qartopu sözü Azərbaycan dilində əsasən iki mənada işlənir. Birincisi, qarın yağış zamanı əmələ gələn, yumru və nisbətən iri lopa şəklində olan qar kütləsidir. Bu mənada "qartopa" sözü, qarın xarici görünüşünü və toxumasını daha yaxşı əks etdirir; sanki hər bir qar lopa bir-birinə yapışaraq, yuvarlaq bir forma almış kimi təsəvvür olunur. Xalq ədəbiyyatında, məsələn, "qartopa kimi böyük" ifadəsi həcmi böyük olan əşyaları təsvir etmək üçün işlədilir.

İkinci mənası isə uşaq oyunudur. "Qartopu oynamaq" ifadəsi, uşaqların qar topları düzəldib bir-birlərinə atdıqları əyləncəli bir oyunu bildirir. Bu oyun həm fəallığı, həm də dostluq və rəqabəti özündə əks etdirən, qış fəslinin sevimli əyləncələrindən biridir. Rəşid Rza deyir ki, qar yağır "lopa-lopa", yəni iri-iri, və uşaqlar bu qarlardan qartopu düzəldib bir-birlərinə atırlar. Bu misal, həm qartopunun fiziki təsvirini, həm də onun oyun kimi tətbiqini göstərir. Hətta uşaqların adamları “tez-tez basması”, yəni qar topları ilə atıb vurması, oyun zamanı olan əyləncə və şənliyi xüsusi vurğulayır.

Qısaca desək, "qartopu" sözü sadəcə qar lopa deyil, həm də uşaqların qış əyləncəsinin simvolu, qışın canlı və əyləncəli tərəfini əks etdirən bir anlayışdır. Bu söz, özündə həm təbiət hadisəsini, həm də insani fəaliyyəti, qarın həm estetik, həm də oyun elementi kimi qiymətləndirilməsini birləşdirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz