izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qayım sözü köhnəlmiş olsa da, zəngin məna yükü daşıyan bir söz olaraq dilimizin tarixi sərvətinə aiddir. Əsas mənası "uca, bərk, zil" olaraq verilsə də, bu tərif sözün ifadə etdiyi gücü tam əks etdirmir. "Qayım" sadəcə yüksək səsli deyil, həm də güclü, nüfuzlu, hətta qorxulu bir səsi ifadə edir. Sanki dağların səsi kimi dərin və titrədici, göy gurultusunu xatırladan bir qüvvət və möhtəşəmlik daşıyır.

Misalda verilən "qayım sövt ilə çığırırdı" ifadəsi bunu daha aydın göstərir. "Sövt" sözü də özünəməxsus bir güc və sərtliyi ifadə edir. Beləliklə, "qayım sövt" ifadəsi, adi bir səs-küy deyil, həm güclü, həm də qorxulu, əzəmətli bir səs-küyün təsvirini verir. Bu səs, insanın daxilində həyəcan və qorxu yaradan, diqqətini özünə cəlb edən bir səsdir.

Qayım sözü, sadəcə səsin xüsusiyyətlərini deyil, həm də səsin mənbəyinin gücünü, mövqeyini, nüfuzunu ifadə edə bilər. Məsələn, bir hökmdarın qayım səslə verdiyi əmri, adi bir insanın səsindən fərqləndirərdik. Bu, sözün fonetik xüsusiyyətlərindən kənara çıxaraq, kontekstə bağlı olaraq daha geniş bir məna kəsb etməsinə imkan verir.

Nəticə olaraq, "qayım" sözü, sadəcə "uca, bərk, zil" olmaqdan daha çox, güc, möhtəşəmlik, nüfuz və hətta qorxu hissi ilə əlaqəli bir sıra emosional və semantik çalarları özündə birləşdirən, köhnəlmiş lakin olduqca ifadəli bir sözdür. Onun dilimizdəki mövqeyinin qiymətləndirilməsi, tariximizin və mədəniyyətimizin daha dərin başa düşülməsinə kömək edə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz