izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sövt sözü ərəb mənşəli olub, əsasən "səs", "səda", "səs-küy", "gurultu" mənalarında işlənir. Lüğətlərdə verilən "səs, səda" tərifi sözün əsas mənasını əhatə etsə də, tam mənzərəni verməkdən uzaqdır. Çünki "sövt" sadəcə hər hansı bir səsi deyil, daha çox güclü, təsirli, bəzən də qorxulu və ya heyranedici bir səsi, sədayı ifadə edir. Bu səs təkrarlana bilər, uzun müddət davam edə bilər və ya ani, qəfil ola bilər. Mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, həmişə güclü bir akustik təsiri əks etdirir.

Misal olaraq verilən şeir misralarında "sövt" sözü, şairin səsinin (kəlamının) xoş və təsirli olmasını vurğulayır. "Çıxanda sövtü o şirin kəlamımın" misrasında "sövt" səsinin gücü, gözəlliyi və dinləyicidə yaratdığı təsiri ifadə edir. İkinci misrada isə ("O sövtə başdan-ayaq guş olduğum gecələr") bu səs, şairin tamamilə məftun olduğu, diqqətini cəlb edən bir səs kimi təsvir olunur. Burada "sövt" sadəcə bir səs deyil, şairin duyğularına təsir edən, onu valeh edən bir səda, bir təsirdir.

Dilçilik baxımından, "sövt" sözünün sinonimləri arasında "gurultu", "dəhşətli səs", "qüvvətli səs", "səs-küy", "fəryad", "vəhdət" kimi sözlər göstərilə bilər. Ancaq bu sinonimlər tam olaraq "sövt"ün ifadə etdiyi incəliyi və təsiri vermir. Sözün mənası, istifadə olunduğu kontekstdən, ətrafdakı sözlərdən və ümumi məzmundan asılı olaraq müxtəlif çalarlar əldə edə bilər. Məsələn, "sövt" bir müharibə sədasını, dəniz dalğalarının səsini və ya bir musiqi alətinin güclü səsini ifadə edə bilər. Hər halda, bu səsin gücü və təsiri ön plana keçir.

Qısaca, "sövt" sözü sadəcə "səs" mənasından daha çox şey ifadə edir. Bu, güclü, təsirli, bəzən də qorxulu və ya valehedici bir səsi, sədayı ifadə edən, kontekstdən asılı olaraq mənası dəyişən, lakin əsasında güclü bir akustik təsir olan bir sözdür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz