izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qaynadılmaq: "Qaynatmaq" fellərinin məchul felidir. Yəni, qaynama hərəkətinin bir şeyə, bir kəsə tətbiq olunduğunu, ona edildiyini bildirir. Sadəcə "qaynamaq" deyil, "qaynadılmaq" feli qaynama prosesinin passivliyini, başqasının təsiri ilə baş verməsini vurğulayır. Obyekt öz-özünə qaynamır, kimsə və ya nəsə tərəfindən qaynadılır.

Hərfi mənası suyun və ya başqa mayenin qaynama nöqtəsinə çatdırılması olsa da, məcazi mənada da istifadə oluna bilər. Məsələn, bir məsələnin uzun müddət müzakirə olunub, "qızışdırılması", bir vəziyyətin gərginləşdirilməsi məcazi mənada "qaynadılması" kimi ifadə oluna bilər. Bu halda "qaynadılmaq" sözü gərginlik, şiddət və həyəcanı ifadə edər.

Misal olaraq verilən H. Sarabski fraqmentində "samovar qaynadılardı" ifadəsi sadəcə samovarın qaynadıldığını deyil, axşam yeməyinin hazırlanması, evdəki isti və mehriban atmosferin yaradılması ilə bağlı bir prosesin başlanğıcını göstərir. Samovarın qaynadılması, evdəki fəaliyyətlərin, günəmə aid işlərin başa çatması və istirahətin başlanması ilə əlaqələndirilir. Bu, sadəcə bir hərəkət deyil, bir ailənin, bir ev təsərrüfatının gündəlik ritminin tərkib hissəsidir.

Beləliklə, "qaynadılmaq" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir: fiziki bir qaynama prosesi və ya daha geniş mənada, bir vəziyyətin, məsələnin gərginləşməsi, qızışması kimi metaforik bir məna kəsb edə bilər. Sözün gücü və ifadəliliyi isə məhz bu çoxcəhətliliyinə bağlıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz