Qaynatmaq feli, mayenin temperaturunu artırmaqla onun qaynama nöqtəsinə çatdırılması prosesini ifadə edir. Bu, sadəcə olaraq suyun və ya başqa bir mayenin qaynamağa başlaması demək deyil, daha dəqiq olaraq, mayenin molekullarının hərəkət enerjisinin artması nəticəsində mayenin səthindən buxar halına keçməsinin intensivliyinin artması prosesidir. Qaynama prosesi mayenin tərkibi, təzyiq və xarici enerji mənbəyinin gücü kimi amillərdən asılıdır.
Qaynama temperaturu, mayenin növündən asılı olaraq dəyişir. Məsələn, suyun dəniz səviyyəsində qaynama temperaturu 100 °C-dir, lakin yüksək hündürlüklərdə atmosfer təzyiqinin azalması səbəbindən qaynama temperaturu daha aşağı olur. Digər mayelərin qaynama temperaturu isə tamamilə fərqlidir. Bu, qaynatma prosesinin yalnız temperaturu yüksəltməklə deyil, həm də müəyyən bir temperatur həddini keçməklə baş verdiyini göstərir.
Qaynatmaq prosesi müxtəlif məqsədlər üçün istifadə olunur: yeməyin bişirilməsi, sterilizasiya, kimyəvi reaksiyaların aparılması və s. Mütəxəssislər qaynatma prosesini dəqiq idarə etmək üçün müxtəlif cihazlar və texnologiyalar tətbiq edirlər. Məsələn, laboratoriyalarda qaynama prosesi xüsusi qaynatma qurğuları və termometrlər vasitəsilə nəzarət edilir.
Qaynatmaq sözünün məcazi mənaları da mövcuddur. Məsələn, "qaynayan həyat", "qaynayan qan" kimi ifadələr şiddətli və intensiv hərəkət, qarışıqlıq və ya həyəcanı ifadə edir. Bu məcazi mənalar, qaynama prosesinin vizual təsirindən və onun dinamik xarakterindən qaynaqlanır.