izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qazdırılmaq: "Qazdırmaq" fellərinin məchul növündən əmələ gəlmişdir. Əsas mənası bir şeyin qazılması, yəni yerin qazılması, quyu qazılması, kanal çəkilməsi, əkin sahəsinin hazırlanması və s. kimi fiziki əməliyyatların passiv formada ifadə olunmasıdır. Beləliklə, qazdırılmaq, bir işin subyekt tərəfindən deyil, ona görə həyata keçirilməsini göstərir. Məsələn, "Bağçada yeni bir quyğun qazdırıldı" cümləsində quyunun kim tərəfindən qazıldığı mühim deyil, əsas olaraq quyunun qazılmış olması vurğulanır.

Lakin "qazdırılmaq" mənası yalnız fiziki əməliyyatlarla məhdudlaşmır. Məcazi mənada "qazdırılmaq" bir şeyin dərinliklərinə, əsasına varmaq, gizli məlumatları aşkara çıxarmaq, araşdırmaq, məsələnin mahiyyətini açıqlamaq kimi mənaları da ifadə edə bilər. Məsələn, "Bu məsələnin hər tərəfi qazdırılıb, amma hələ də dəqiq bir nəticə yoxdur" cümləsində məsələnin araşdırıldığı, təhlil edildiyi və dərinliyinə varılmaq cəhdi göstərilir.

Həmçinin, "qazdırılmaq" ifadəsi psixoloji və emosional mənaları da özündə əks etdirə bilər. Məsələn, şübhə və suallarla "qazdırılmaq" bir insanın emosional təzyiq altına alınması, məcburi etiraf etməyə məcbur edilməsi kimi anlaşılıla bilər. Bu mənada, "Sual-cavablarla qazdırıldıqdan sonra həqiqəti etiraf etdi" cümləsi insanın psixoloji təzyiqə məruz qalmasını ifadə edir.

Beləliklə, "qazdırılmaq" felinin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Həm fiziki, həm də məcazi və psixoloji mənaları özündə cəmləşdirən bu söz Azərbaycan dilinin zəngin lüğətinin bir parçasıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz