Qeyri-bərabərlik sözü, Azərbaycan dilində geniş mənada "bərabər olmamanın" vəziyyətini, halını və ya keyfiyyətini ifadə edir. Bu, sadəcə rəqəmlərin və ya kəmiyyətlərin bərabər olmaması anlamından daha geniş bir mənaya malikdir. Bərabərsizliyi təkcə riyaziyyatda deyil, həm də sosial, iqtisadi, siyasi və hətta fiziki sahələrdə də müşahidə etmək olar.
Riyazi kontekstdə qeyri-bərabərlik, iki ifadənin bir-birinə bərabər olmadığını göstərən bir münasibətdir. Bu, "<", ">", "≤", "≥" kimi simvollarla ifadə olunur və həmin simvollara görə qeyri-bərabərliyin növü də müəyyən edilir (məsələn, kiçikdir, böyükdür, kiçik və ya bərabərdir, böyük və ya bərabərdir). Qeyri-bərabərliklərin həlli, riyaziyyatın əsas hissələrindən biridir və bir çox real həyat problemlərinin həllində istifadə olunur.
Lakin qeyri-bərabərliyin daha geniş, sosial kontekstdəki mənası daha çox maraq doğurur. Burada qeyri-bərabərlik, insanlar arasında imkanların, resursların, hüquqların və ya sosial mövqelərin qeyri-bərabər paylanmasını ifadə edir. Bu, iqtisadi qeyri-bərabərlik (var-dövlətin, gəlirin qeyri-bərabər bölüşdürülməsi), sosial qeyri-bərabərlik (təhsil, səhiyyə, məskunlaşma imkanlarında fərqlər), siyasi qeyri-bərabərlik (hakimiyyətin qeyri-bərabər paylanması) kimi müxtəlif formalarda özünü göstərir. Bu növ qeyri-bərabərliklər sosial ədalətsizliyə, qarşıdurmalara və cəmiyyətdə qeyri-sabitliyə gətirib çıxara bilər.
Beləliklə, "qeyri-bərabərlik" sözünün mənası müəyyən bir kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsas mahiyyəti hər zaman bərabərsizliyin, fərqliliyin və bəzən də ədalətsizliyin ifadəsidir. Bu anlayışın müxtəlif sahələrdəki tətbiqi, onun zəngin və mürəkkəb bir mənaya malik olduğunu göstərir.