Qeyri-mütəhərriklik anlayışı, bir obyektin və ya varlığın hərəkət etməməsi, statik vəziyyətdə qalması halını ifadə edir. Sadəcə "hərəkətsiz olma" mənasından daha geniş bir mənaya malikdir. Qeyri-mütəhərriklik, həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilər.
Fiziki mənada, qeyri-mütəhərriklik, bir cismin öz-özünə yerini dəyişməməsi, xarici qüvvələr tərəfindən təsirlənmədiyi təqdirdə sabit qalması deməkdir. Məsələn, bir daş, bir bina və ya bir ağac qeyri-mütəhərrikdir. Onlar, öz istəkləri ilə yer dəyişdirmirlər. Bu mənada qeyri-mütəhərriklik, hərəkətsizlik, sükunət, statiklik kimi anlayışlarla sinonimdir.
Məcazi mənada isə, qeyri-mütəhərriklik, inkişafın, dəyişikliyin olmamasını, tərəqqi etməməni, passivliyi, hətta geriliyi bildirə bilər. Məsələn, "ictimai həyatda qeyri-mütəhərriklik" ifadəsi cəmiyyətin inkişafının ləngiməsini, yeniliklərə qarşı müqaviməti ifadə edir. Eyni şəkildə, "fikirlərdə qeyri-mütəhərriklik" insanın köhnə, dəyişməz fikirlərə yapışmasını, yeni biliklərə açıq olmamasını göstərə bilər. Bu mənada, qeyri-mütəhərriklik, statiklikdən daha çox, inkişafın olmamasını, durğunluğu ifadə edən bir anlayışdır.
Beləliklə, qeyri-mütəhərriklik anlayışı, həm fiziki aləmin təsvirində, həm də sosial və intellektual proseslərin təhlilində istifadə olunan, çoxcəhətli və zəngin mənaya malik bir termindir. Onun mənası, kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər.