Qeyri-normallıq anlayışı, bir sistem, hadisə və ya vəziyyətin qəbul edilmiş norma, standart və ya gözləntilərdən kənarda olması deməkdir. Bu, sadəcə "qeyri-normal olma" vəziyyətini deyil, həm də bu vəziyyətin özünəməxsus xüsusiyyətlərini əhatə edir.
Daha geniş mənada, qeyri-normallıq müəyyən bir kontekstdən asılı olaraq fərqli şəkildə təfsir oluna bilər. Məsələn, tibbdə qeyri-normallıq, sağlamlıq vəziyyətindən kənara çıxan, xəstəlik və ya anomaliya kimi başa düşülür. Statistikada isə, qeyri-normallıq, bir məlumat dəstində gözlənilən paylanmadan kənarda olan dəyərləri göstərə bilər. Həmçinin, sosial elmlərdə, qeyri-normallıq, mədəniyyət, cəmiyyət və ya qrup tərəfindən qəbul edilmiş davranış və norma standartlarına uyğun gəlməyən hərəkətləri və ya vəziyyətləri ifadə edə bilər.
Qeyri-normallığın səbəbləri müxtəlif ola bilər: genetik faktorlar, ətraf mühitin təsiri, xəstəliklər, hadisələr və s. Bu səbəblərin müəyyən edilməsi və qeyri-normallığın təsirlərinin qiymətləndirilməsi, müvafiq sahənin mütəxəssisləri tərəfindən aparılmalıdır. Məsələn, tibbi bir qeyri-normallıq üçün diaqnoz qoymaq və müalicə planı hazırlamaq həkimə aiddir. Eyni şəkildə, sosial bir qeyri-normallığın səbəblərini anlamaq və ona müdaxilə etmək sosial işçilər və ya digər mütəxəssislərin vəzifəsidir.
Maraqlı bir məqam odur ki, "normal" və "qeyri-normal" anlayışları nisbidir və zamanla, məkandan asılı olaraq dəyişə bilər. Bir əsrdən əvvəl qeyri-normal hesab edilən bir şey, bu gün normal hesab oluna bilər və əksinə. Bu da göstərir ki, "qeyri-normallıq" anlayışı, hər zaman dəyişkən və kontekstdən asılı olan dinamik bir anlayışdır.