Qələvili sifəti, bir maddənin tərkibində qələvi metalların və ya onların birləşmələrinin olması ilə xarakterizə olunmasını ifadə edir. Bu, sadəcə olaraq "qələvi var" demək deyil, daha dərin bir kimyəvi xüsusiyyəti əks etdirir. Qələvi maddələr suda həll olduqda OH- (hidroksid) ionları əmələ gətirir və bu da onlara xarakterik qələvi xassələr – yəni turşuları neytrallaşdırmaq, fenoloftalein kimi göstəriciləri rəngləndirmək və sabunlu toxunma hissi yaratmaq qabiliyyəti verir.
Qələvilik dərəcəsi pH miqyasında ölçülür. pH 7-dən yuxarı olan həllər qələvi hesab olunur. pH dəyəri nə qədər yüksəkdirsə, qələvilik də o qədər güclüdür. Məsələn, sodyum hidroksid (NaOH) güclü bir qələvi olaraq yüksək pH dəyərinə malikdir, bikarbonat (HCO3-) isə daha zəif bir qələvidir. Təbiətdə bir çox mineral və üzvi birləşmələr qələvi xassələrə malikdir.
Qələvili anlayışı kimya, tibb, kənd təsərrüfatı və bir çox digər sahələrdə geniş istifadə olunur. Məsələn, torpağın qələviliyi bitki böyüməsini təsir edə bilər, qanın qələviliyi isə insan sağlamlığı üçün çox əhəmiyyətlidir. Sənayedə qələvi maddələr müxtəlif proseslərdə, məsələn, sabun istehsalında, kağız istehsalında və metallurgiyada geniş istifadə olunur. Hətta bəzi məişət təmizləyici vasitələrin tərkibində də qələvi maddələr olur.
Qısacası, "qələvili" sadəcə bir söz deyil, maddələrin kimyəvi tərkibi və xassələri haqqında çox şey deyən, geniş əhatəli bir anlayışdır və müxtəlif sahələrdə mühüm rol oynayır. Onun təsiri ətraf mühitdən insan sağlamlığına qədər geniş miqyasda özünü göstərir.