Qızmaq felinin əsas mənası, bir cismin və ya mühitin temperaturunun artması, yəni istiliyinin yüksəlməsidir. Sadəcə "isti olmaq"dan fərqli olaraq, "qızmaq" prosesi, istiliyin artmasının müəyyən bir müddət ərzində baş verməsini, bir növ dinamikliyi ifadə edir. Suyun qaynamağa qədər qızması kimi, havanın gün ərzində getdikcə qızması kimi proseslərdə bu dinamiklik özünü aydın göstərir.
Lüğətdəki "bərk istilik almaq", "hərarət almaq", "çox istilənmək", "hərarəti artmaq" ifadələri "qızmaq" felinin müxtəlif aspektlərini əks etdirir. "Bərk istilik almaq" yüksək miqdarda istilik enerjisi qəbul etməni, "hərarət almaq" isə daha elmi bir ifadə olaraq, temperaturun artmasını göstərir. "Çox istilənmək" isə daha çox hissi bir ifadədir, səthi təəssüratı əks etdirir. "Hərarəti artmaq" isə temperatur artımının daha dəqiq bir ifadəsidir.
Maraqlı bir tərəfi də odur ki, "qızmaq" metaforik mənada da işlənir. Məsələn, "üzü qızardı", "qəzəbdən qızardı" kimi ifadələrdə "qızmaq" hərarət artımını deyil, üzün rənginin dəyişməsini, ya da həyəcan, qəzəb kimi hisslərin bədəndə yaratdığı fizioloji təsirləri bildirir. Bu metaforik istifadə, "qızmaq" felinin təkcə fiziki hadisələri deyil, həm də emosional vəziyyətləri təsvir etmək qabiliyyətini göstərir. Beləliklə, "qızmaq" sözü həm də konkret, həm də məcazi mənalarda geniş şəkildə işlədilir.
Ümumiyyətlə, "qızmaq" felinin mənası sadəcə temperatur artımı ilə məhdudlaşmır. O, bir prosesin dinamikliyini, intensivliyini və hətta emosional vəziyyəti də ifadə edə bilən çoxcəhətli bir sözdür.