izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Temperatur [lat. temperatura – vəziyyət]: Bu termin latın dilindən götürülmüşdür və əslində “vəziyyət” mənasını verir. Müasir istifadədə isə əsasən fiziki bir kəmiyyəti, yəni cismin istilik dərəcəsini ifadə edir. Temperatur, bir sistemin istilik enerjisinin miqdarının göstəricisidir və onun daxili enerjisi ilə birbaşa əlaqədardır. Daha yüksək temperatur, daha yüksək orta kinetik enerjiyə malik olan hissəciklərə işarə edir. Temperaturun ölçülməsi üçün müxtəlif şkalalar mövcuddur (Selsi, Farengeyt, Kelvin), hər biri fərqli referans nöqtələrinə malikdir.

Temperaturun tərifinin birinci mənası, ən geniş yayılmışı olub, fiziki temperaturdur: Cismin, maddənin və ya mühitin istilik vəziyyətini kəmiyyətcə ifadə edən fiziki kəmiyyət. Məsələn: "Havanın temperaturu 25 dərəcə Selsi idi." və ya "Suyun temperaturu qaynama nöqtəsinə çatdı." kimi cümlələrdə işlənir. Bu mənada temperatur termometr vasitəsilə ölçülür və müxtəlif vahidlərlə (Selsi, Farengeyt, Kelvin) ifadə olunur. Bu, termodinamikanın əsas anlayışlarından biridir.

Temperaturun ikinci mənası isə daha çox tibbi mənada istifadə olunur və bir insanın bədən istiliyini, daha geniş mənada isə ümumi sağlamlıq vəziyyətini göstərir. Yüksək temperatur (atəş) adətən infeksiya və ya digər xəstəliklərin əlamətidir. Məsələn: "Xəstənin temperaturu yüksək idi." və ya "Ona temperatur düşürücü dərman verildi." kimi ifadələrdə temperatur sözü insanın sağlamlıq vəziyyətinin bir əlaməti olaraq istifadə olunur. Bu mənada temperatur, həmişə fiziki temperaturun dərəcəsi deyil, daha çox fiziki temperaturun normadan sapması və sağlamlıqla əlaqəli bir göstərici kimi başa düşülür.

Qısaca, "temperatur" sözü həm fiziki bir kəmiyyəti, həm də tibbi bir göstərici kimi istifadə oluna bilər. Hər iki halda da, sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəqiqləşdirilir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz